Arca. Je haat zijn avant garde elektronica of je vindt het prachtig. Hetzelfde geldt voor de man zelf, de flamboyante homoseksueel met zijn shockerende Spaanstalige teksten. Het draait allemaal om seks, pijn, eenzaamheid. Om castratie, verweesd zijn of de huid afstropen. Lekker dan…
De nu 27-jarige schrijver en producer zat achter een paar van de belangrijkste platen van de laatste jaren. Yeezus van Kanye West komt voor een groot deel uit zijn koker, net als Vulnicura van Björk en de fascinerende LP1 en EP2 van FKA Twigs. (Bekijk/beluister eens Water Me.) Dus wat je ook van Arca vindt, je kunt gewoonweg niet om hem heen.
En 2017 was helemaal het jaar van Arca. Hij zit achter een paar nummers op het album Take Me Apart van Kelela. Hij bereikt grote hoogtes met Björk, op haar album Utopia (daar gaan we het nog over hebben hier). Maar het grootste nieuws is zijn derde soloplaat. Daarop slaat de Brits-Venezolaanse geluidskunstenaar voor het eerst aan het zingen!
Dadaïstisch
Zijn stem is al net zo eigenzinnig als zijn producties. Arca – eigen naam: Alejandro Ghersi – zingt opera-achtig met een hoge kopstem. Een gotische falsetto. Maar hij zingt zacht, broos, bijna fluisterend. Je kunt het ook voorzichtig noemen. Lange tijd durfde Arca zijn stem niet te laten horen, maar Björk trok hem over de schreef. Tegelijkertijd klinkt Arca verheven en engelachtig. Soms geknepen of gekkig. Een enkele keer moest ik denken aan het dadaïstische Lieber Honig van Neu!. Het is nooit een straf om Arca te horen zingen.
Coming-of-age
Dit is de derde plaat van Arca, waarschijnlijk de meest toegankelijke en zeker de meest persoonlijke. Hij heeft dan ook gewoon de titel Arca meegekregen. Logisch, als je voor het eerst teksten voor het voetlicht brengt over je overbeschermde opvoeding en je worsteling met homoseksualiteit – een soort van verlate coming-of-age poëzie. Toegankelijker dan zijn eerdere elektro-bubbels is Arca niet de meest vrolijk stemmende plaat. Kijk alleen al naar het shockerende artwork. Die blauwe plekken… die rotte tanden… Wat wil hij daarmee zeggen? Dat is niet altijd duidelijk, maar beeld en geluid zijn vaak behoorlijk heftig. Kijk ook de clips hieronder.
Zo gelaagd
Tikkende breinaalden, striemende zwepen, schurende tramgeluiden, galmende gebouwen. De techno-tovenaar laat nog heel wat van zijn kunstjes horen. In sonisch opzicht laat het album je alle hoeken van de hemel zien. Noise, folk, beats, glitch en klassiek vloeien makkelijk samen – en passant laat Arca even horen dat hij zich ooit verdiepte in Mendelssohn en Schumann. Het is vaak adembenemend mooi. Hoe groot is dan het contrast met de sfeer en de teksten van alles op Arca. Je voelt de pijn, de leegte en de eenzaamheid. Dat maakt de plaat zo fascinerend. Zo gelaagd. Aan alles hoor je: Dit is niet zomaar een plaat, dit is een statement. Als je Arca haat of versmaad, dan ga je heel wat missen.
–
Alle beste albums van 2017:
- Björk – Utopia
- Ryuichi Sakamoto – async
- Colin Stetson – All This I Do For Glory
- Sevdaliza – ISON
- St. Vincent – Masseduction
- Arca – Arca
- Joseph Shabason – Aytche
- Linde Schöne – Linde van Nimma
- Jacaszek – Kwiaty
- LCD Soundsystem – american dream
- Luwten – Luwten
- Sohn – Rennen
- Karima Walker – Hands In Our Name
- The xx – I See You
- Alessandro Cortini – Avanti
- Fever Ray – Plunge
- Lorde – Melodrama