Arno – Vivre | Leendert Douma

2020 en 2021 werden rare jaren. Voor ons allemaal, maar vooral voor Arno – de inmiddels 72-jarige bard uit Oostende. Arno… als alleen uw voornaam voldoet, dan bent u ‘nen ‘ele groate’. Maar voor wie sinds 1981 onder een steen heeft gelegen: Arno is natuurlijk Arno Hintjens, in de jaren ’80 voorman van de surrealistische, industriële rockband TC Matic. In de solocarrière die volgde, groeide Arno uit tot een hedendaagse Jacques Brel annex Howlin’ Wolf. Wat een oeuvre heeft die man! Eind 2019 werd pancreaskanker geconstateerd bij de zanger. Hij moest aan de chemo, maar tussen de kuren door gaf hij twee uiterst viriele en explosieve optredens in de Ancienne Belgique in Brussel om zijn 70e verjaardag te vieren. In het voorprogramma stond zijn oude maatje Paul Decoutere alias Couter (de ‘C’ in TC Matic), die enkele maanden later stierf aan kanker. Hoe broos is toch het leven.

Multitalent

Dat voelde niemand zo goed aan als Arno. Hij liet doorschemeren dat het sobere album Vivre, dat dit jaar verscheen, weleens zijn laatste plaat zou kunnen zijn. Het initiatief voor Vivre kwam van Kenny Gates, de labelbaas van Play It Again Sam oftewel [PIAS]. Gates zag ooit Serge Gainsbourg het nummer Parce Que performen, begeleid door louter pianoklanken. Op zo’n manier wilde hij een heel album opnemen, maar de stem van Gainsbourg zat contractueel vast aan zijn platenmaatschappij. Vele vele jaren later blies Kenny Gates zijn idee nieuw leven in. Hij wil nu een aantal artiesten vragen voor een serie onder de titel Parce Que. Als eerste dacht hij aan die Belgische Gainsbourg, de ‘vieux motherfucker’ uit Oostende. Arno zag dat meteen zitten. Als pianist vroegen Gates en Hintjens het 31-jarige multitalent Sofiane Pamart uit Hellemmes, een buitenwijk van Lille. Hintjes’ vaste bassist Mirko Banovic maakte de heilige drie-eenheid vol.

Indringend

Kent u de serie American Recordings, waarin hiphopproducer Rick Rubin een booster gaf aan de carrière van de oude countryzanger Johhny Cash – kort voor zijn dood? Welaan, analoog daaraan is Vivre de ‘Belgian Recordings’ van Arno. (Sofiana Pamart is bekend van zijn werk met Frans-Belgische rappers als Koba LaD, Vald en Maes.) Alleen nam Johnny Cash werk op van derden, en kijkt Arno terug op zijn eigen werk. Misschien komt het door de chemo, misschien komt het door ouderdom of door de eenzaamheid van corona, hoedanook, Arno de lonesome Zorro klinkt hier net zo krakend en breekbaar als de oude countryzanger. Net zo indringend en intens. Net zo gejaagd en vechtend tegen die k-ziekte als David Bowie op zijn laatste album Blackstar. (In het nummer Nous Deux hoort u Hintjens net zo hijgen als Bowie in het nummer Lazarus. U krijgt het er koud van.)

Surrealistisch

2021. Dit jaar was het ook veertig jaar geleden dat de eerste plaat van TC Matic uitkwam. Weet u nog, gij boomer? Keihard en swingend! Die fragmenten van Joseph Goebbels in het intro van Give Them A Leader, die Paul van Ostaijen-achtige surrealistische teksten in Viva Boema, het Pan-Europeanisme van L’Union Fait La Force, de snijdende synths en gitaren in Bye Bye Till The Next Time, de eeuwig stuwende en stompende baslijn van Oh La La La. C’est magnifique! De plaat sloeg in als een bom. (Het is trouwens een genot om in september 2021 Arno Hintjens hierover te horen vertellen tegen collega Marcel Vanthilt.) Op een hele andere manier slaat ook Vivre in als een bom. Ditmaal zijn het niet de snijdende beats en scherpende gitaren, maar zijn het de woorden die er in hakken – juist doordat de Parce Que-muziek is ontdaan van alle industriële frutsels en fratsen. Het is zo direct omdat het zo intiem is. Het is zo intiem omdat het zo direct is.

Iconisch

De keuze van Hintjens voor het songmateriaal op Vivre (Parce Que – La Collection) is aangrijpend. Titels als Solo Gigolo en Lonesome Zorro spreken boekdelen. De eenzaamheid grijpt je bij de strot. Je Veux Vivre wordt het themanummer van de plaat, tot tranen toe ontroerend. Tatouage Du Passé is een nostalgische terugblik op een rijk leven. En wat denk u van een nummer als Santé? Op uw gezondheid? Natuurlijk komt een song als Les Yeux De Ma Mère langs. Dat nummer is iconisch in België. Maar op deze plaat krijgt de ode aan zijn moeder nog een extra dimensie. Arno verloor haar toen hij 28 jaar jong was. Ze overleed aan kanker. Trots zingt Arno over het gevoel voor humor en de mentaliteit van schijt aan de wereld die zij hem naliet. Er zijn ook introverte odes aan andere vrouwen – als een soort van ‘all the girls I’ve loved before’ – in Dans Mon Lit en Quelqu’un A Touché Ma Femme. En dan zijn er nog twee TC Matic-nummers. Elle Adore Le Noir was destijds een schakelpunt tussen de reguliere punkfunk van de band en de chansonnier-aanpak van Arno solo. In de sobere versie is de accordeon vervangen door een nachtclub-piano. Uitsmijter van de plaat is de grootste TC Matic-hit Putain Putain, dat hier een bijna Tom Waits-achtige behandeling krijgt. Maar de boosheid van destijds, en tegelijkertijd de levensvreugd, is hier nog steeds aanwezig. Wat is het een genot om die bejaarde man nog een keer te horen zingen: