black midi – Schlagenheim

Geplaatst op door

Jarenlang kon ik met recht volhouden dat er sinds de eerste generatie Pixies (eind jaren tachtig begin jaren negentig) en de hoogtijdagen van Sonic Youth (dito periode) geen opwindende, coole gitaarbandjes meer zijn geweest. En toen was er dit jaar ineens black midi! BAM! Of beter gezegd: bmbmbm, zoals een van hun eerste singles heette. Andere singles waren Speedway en Talking Heads, die laatste omdat het gejaagde nummer inderdaad deed denken aan de gelijknamige groep.

En in de zomer kwam Schlagenheim uit, een opwindende en vervreemdende uitbarsting van precies drie kwartier. Bij de eerste keer luisteren kom je niet verder dan een stamelend ‘what the fuck…’ Zeker als je – zoals ik – die eerste singles nog niet had gehoord. En pas na afloop begint het verwerken. Wat heb je nou eigenlijk allemaal meegemaakt? Een psychose? Een mosh-pit? Strakke wiskunde? Aanhoudende spanning? Gecontroleerde en ongecontroleerde uitbarstingen? Een hoop schroot zoals op de hoes? Strakke noise, springerige funk, hakkelende punk, sferische melodieën, polyfonisch kabaal, stompende ritmes?

Soms lijkt het wel of je twee nummers tegelijk hoort, zo vaak wisselt black midi van tempo en klankkleur. Het begint al bij opener 953 – genoemd naar het aantal keer dat ze de songstructuur herhalen – dat als een mokerslag aankomt. Heel apart is ducter, met twee keer dezelfde opbouw er in gebakken. In reggae, dat nu juist in niks doet denken aan de titel, loopt het ritme in allerlei U-bochten en tegenritmes naar het einde. De gitaarklanken op Schlagenheim worden aangevuld met een batterij elektronica, soms latin dingetjes (rumba) of dub-effecten. De productie van Dan Carey is dwars, robuust en hard, zoals ook Steve Albini dat kon in zijn hoogtijdagen.

Schlagenheim – titel klinkt als een Rammstein-nummer maar heeft uiteindelijk niets te betekenen – is eigenlijk tijdloos. Iedere generatie kan er zijn eigen ‘ding’ in horen. Wie opgroeide in de jaren zestig zal garagerock horen en in de jaren zeventig krautrock en jazzrock a la Mahavishnu Orchestra (de mannen van black midi zijn fan), tachtigers horen er postpunk en hardcore in en voor negentigers zal Schlagenheim vooral doen denken aan prog, emo en mathematische postrock. Nog meer referenties? Frank Zappa, Mark E. Smith van The Fall, Primus, Can en Damo Suzuki (ze stonden er zelfs mee op het podium), Queens Of The Stone Age, Johnny Rotten en PiL, Miles Davis, The Swans, Godspeed You! Black Emperor, Billy Cobham en zelfs de hele vroege Roxy Music.

Zanger Geordie Greep fluistert, mompelt, galmt en krijst. Soms achteloos, soms woedend. Maar van wat hij allemaal uitkraamt, valt geen brood te bakken. Zijn teksten zijn associatief en onbegrijpelijk. Niet dat dat heel erg is; Geordie Greep (zang en gitaar), Matt Kwasniewski-Kelvin (gitaar en elektronica), Cameron Picton (bas) en Morgan Simpson (drums) zetten vooral sferen neer. De mannen zijn 19 en 20 jaar oud, komen uit Londen en hebben elkaar leren kennen op de prestigieuze BRIT School – waar ook vrouwen als Amy Winehouse en Adele het vak leerden. En Sam Smith. Maar black midi koos direct al voor een andere aanpak. “Wij wilden muziek maken die ontregelt en niet geruststelt of behaagt. Muziek die je hersenpan doet kraken. Maar dan wel met een enorme techniek als bagage. Ongecontroleerde herrie maken is leuk, maar punkbands die niet kunnen spelen zijn er al genoeg”, aldus Morgan Simpson in de Volkskrant.

Dat is terug te horen op het radicaal tegendraadse Schlagenheim. Alles is samengebald tot de meest opwindende plaat van 2019. To be played at maximum volume! En draai de singletjes er nog maar even achteraan, want behalve de logge industrial-funktrack bmbmbm zijn die niet op de plaat te vinden. Doen ze bewust, net als The Beatles en The Smiths. Die brachten én singles én albums uit. Enjoy!

–

–

Alle beste albums van 2019:

Laat een reactie achter