Happy birthday, Remain In Light

Geplaatst op door

Een veertigjarig jubileum: op deze dag in 1980 brachten de Talking Heads het album Remain In Light uit. So happy birthday!

Een trommetje: takketak. “HA!”, schreeuwt zanger David Byrne en dan barst de gekte los. Born Under Punches. Syncoperende speedy polyritmes, gitaarwolken, staccato aanslagen op de synthesizer, basstoten. “Blblblbl” doet iemand op de achtergrond, dan schreeuwt weer iemand “IE!”. En het koortje gaat maar door ‘and the heat goes on, and the heat goes on’. Nergens een moment van rust. Het klinkt volledig abstract. Een soort van Afrofunk-machine is losgebarsten en daaroverheen declameert Byrne bizarre teksten. “Take a look at these hands / The hand speaks / The hands of a government man / I’m so thin / All I want is to breathe”. Deze muziek is onaards.
Op het tweede nummer keren we ietsje meer terug naar het New York op het randje van de jaren zeventig en tachtig – de natuurlijke habitat van de Talking Heads, waar ze furore maakten in club CBGB’s. Crosseyed And Painless is ook een afro-machine, maar er zit iets meer funk (en een snufje hiphop) in dan de abstracte voorganger. David Byrne rapt. Over feiten. “Facts don’t do what you want them to.” (Zo actueel weer, opeens.) Maar de teksten zijn even bizar als het vorige nummer, net als de solo’s van gitaar en synths. Of solo’s? Het zijn meer erupties van geluid.
Nog gejaagder wordt het in de laatste track van kant A: The Great Curve. “The world moves on a woman’s hips / The world moves, and it swivels and bops.” Nog ingewikkelder ritmes. Nog meer zang en antwoordzang. Fela Kuti in kwadraat – maar dan met een nerdy witte man als voorganger, een beetje een autist. Ondertussen bouwt de muziek steeds verder op. Zangeressen buitelen over elkaar heen. En ritmes. Alles draait om elkaar heen. Je weet niet meer wie of wat je hoort. Alleen gastgitarist Adrian Belew springt eruit, die behandelt zijn instrument als ware het een elektrische zaag. Is dit voodoo ofzo? Overal hoor je geesten.

Wat horen we hier? Zijn dit de Talking Heads die we kennen van de korte en hoekige new wave-liedjes op platen als More Songs About Buildings And Food? Alleen de dada-achtige, funky fonetische track I Zimbra op de plaat Fear Of Music uit 1979 geeft alvast wat vingerwijzingen voor waar het naartoe gaat. Kort na die plaat verdwijnt David Byrne van de radar. Achteraf blijkt hij met producer Brian Eno te werken aan het project My Life In The Bush Of Ghosts: een album met Afrikaanse en elektronische voodoo-ritmes en muzikaal een blauwdruk voor Remain In Light. Maar dan zonder de stem van David Byrne. In plaats daarvan gebruiken ze ‘gevonden stemmen’, zeg maar de voorlopers van samples. Tv-dominees, Arabische zangers, politici op de radio, duivelsuitdrijvers, het reciteren van de Koran. En zo is de toon gezet. Byrne en Eno (die dan bijna wordt gezien als volwaardig bandlid) halen de andere Talking Heads naar de Bahama’s – plus een aantal top of the bill gastmuzikanten – en het gezelschap gaat jammen. De opnamen daarvan worden door Eno achteraf flink geknipt en geplakt tot Remain In Light zoals ‘ie nu klinkt. Een beetje ontstaan als Bush Of Ghosts, dus, en op zo’n manier lijken de overige Talking Heads (drummer Chris Frantz, bassiste Tina Weymouth en toetsenist Jerry Harrison) de gastmuzikanten op hun eigen plaat. Zeer tot hun ongenoegen, natuurlijk, en ook volkomen onterecht. Zij zijn cruciaal voor Remain In Light.

Er bestaan een paar iconische Talking Heads-nummers. Psycho Killer is er zo een, en Life During Wartime, Slippery People of Road To Nowhere. En kant B van Remain In Light opent met een icoon: Once In A Lifetime. Dus ja, wat moet je daar nog over zeggen. Briljante tekst, briljante opbouw, briljante geluiden. Gaat nooit vervelen. Geniale clip ook, werd grijsgedraaid in de begindagen van MTV.
Als je de lijn vanuit kant A doortrekt, dan begint er iets op te vallen. Met elke track wordt de muziek een beetje rustiger. Houses In Motion is zweverig en spookachtig met fantastische psychedelische, Oosterse trompetpartijen van Jon Hassell en een mompelende David Byrne: “I’m walking a line, I hate to be dreaming in motion / I’m walking a line, just barely enough to be living”.
Seen And Not Seen toont de genialiteit van de Talking Heads-voorman als tekstschrijver nog wat meer. “He would see faces in movies, on TV, in magazines, and in books / He thought that some of these faces might be right for him / And that through the years / By keeping an ideal facial structure fixed in his mind /Or somewhere in the back of his mind / That he might, by force of will / Cause his face to approach those of his ideal / The change would be very subtle/It might take ten years or so/ Gradually his face would change its shape / A more hooked nose / Wider, thinner lips / Beady eyes / A larger forehead.”
En een van de hoogtepunten van het album is het tegelijkertijd mysterieus als melancholisch klinkende Listening Wind – over een basis van gekke, dwarse geluidjes zingt Byrne over een ‘native American’ die zijn land verpest zag worden en hij zint op wraak.
Tot slot is het tempo helemaal gaan liggen bij het donkere, bijna gothic-achtige The Overload, waarvan weleens beweerd wordt dat het een ode is aan Ian Curtis van Joy Division.

Er zitten zoveel aspecten en verhalen aan deze plaat, maar er is ook al zoveel over gezegd en geschreven. Zoveel gedocumenteerd ook, dat ik het op deze plek laat bij wat romantische bespiegelingen. Mijn eindconclusie? Dat het sindsdien nooit meer echt goed is gekomen tussen Byrne en de andere Heads – ondanks nog jaren van briljante platen en tournees – nemen we maar voor lief. Remain In Light is een van de beste platen ooit gemaakt. Tijdschrift Rolling Stone omschrijft het album in 1980 al treffend: “scary, funny music to which you can dance and think, think and dance, dance and think, ad infinitum”.

–

–

Meer jarige platen?

Laat een reactie achter