Fijnproevers zullen Mabe Fratti kennen van gelaagd opgebouwde albums als Pies Sobra La Tierra uit 2019 en Será Que Ahora Podremos Entendernos uit 2021. Zij kregen in 2022 heel wat anders voorgeschoteld door de zangeres, componiste, celliste en multi-instrumentaliste uit Guatemala die nu in Mexico City woont. Of dat de heren fijnproevers (m/v/x) beviel? Nou, mij wel! Het album Se Ve Desde Aquí – dat zoveel betekent als ‘het is vanaf hier te zien’ – is ontdaan van autotune, de ondoordringbare muur van synths en reverb is neergehaald en alles is veel minder gekunsteld dan voorheen. De muziek van Mabi Fratti ademt nu, is luchtig, speels. Maar nog steeds niet makkelijk. Er gebeurt zoveel! De improvisaties doen in de verte denken aan de beste experimentele werken van Björk, David Sylvian (Manafon) en David Bowie (Blackstar).
Geen overdubs. Puur natuur. Alles op eigen kracht. Het nieuwe Fratti-geluid is ruiger, meer ongepolijst, maar niet perse harder. Wel veel meer indringend. Dat begint meteen al in de instrumentele schets Con Esfuerzo dat het album opent. Een krassende cello, een piepende viool, een blikken drum. Ze zetten een macaber dansje in. Dwars door het tweede nummer, Desde El Cielo, voel je de wind waaien. ‘Fuera! Fuera!’ zingt Fratti. ‘Eruit, eruit.’ De improvisaties golven in intensiteit. Alle muzikanten lijken een andere weg op te gaan, maar uiteindelijk valt alles op z’n plaats. Daarmee is de toon gezet voor de rest van deze intuïtieve lappendeken. Een rustpuntje ligt in het lieflijke Algo Grandioso, waarin Fratti in woordloze strofen zingt. De plaat vindt een boeiend einde in het nummer Siempre Tocas Algo. Synthesizers kraken, de cello huilt en bulkt. Mabe Fratti zingt loepzuiver… en dan lijkt er ineens een koor van engelen los te barsten tussen de Tom Waits-achtige chaos. Mabe Fratti weet schoonheid te slepen uit de vreemdste kakofonieën.
Fratti nam Se Ve Desde Aquí op in haar huis in Mexico City en in de Progreso Nacional Studios aldaar, maar ook in de WORM Sound Studios in Rotterdam. Ze werd bijgestaan door Hugo Quezada van hippe synthbands als Exploded View en Robota. Andere ‘compañeros’ waren Héctor Tosta op gitaar en bas, Alina Maldonado op viool, Gibrán Andrade op drums, Jarrett Gilgore op sax en Carla Boregas van de Braziliaanse punkband Rakta speelde synths en tape-loops. Bij het ‘elektronicamuseum’ WORM kon Fratti helemaal loos gaan op vintage synths, zoals de KORG PS3200 en de CS60. In Mexico City nam ze de Mellotron, de CS50, de Jupiter, Solina en de KORG M500 op. “It was too much fun”, zo lachte ze. De Solina werd zelfs bij het vuilnis gevonden. Een andere kast werd gewoon als eettafel gebruikt.
Met al die vreemde combinaties en instrumenten, die open en eerlijke aanpak, heeft Mabe Fratti zichzelf overtroffen. Se Ve Desde Aquí is van de eerste tot en met de laatste klank fascinerend en bizar.
–
–
–
Alle beste albums van 2022:
- Sudan Archives – Natural Brown Prom Queen
- Burial – Antidawn EP
- Kelly Lee Owens – LP.8
- Florence + The Machine – Dance Fever
- The Smile – A Light For Attracting Attention
- Charlotte Adigéry & Bolis Pupul – Topical Dancer
- Jasmyn – In The Wild
- Björk – Fossora
- Coby Sey – Conduit
- Hendrik Lasure – Het Wiel
- Prins S en de Geit – Rood Staan Hard Gaan
- Mabe Fratti – Se Ve Desde Aquí
- Animistic Beliefs – MERDEKA
- Lucretia Dalt – ¡Ay!
- Ian William Craig – Music For Magnesium_173
- Hinako Omori – a journey…
- Jacaszek, Jan Kleefstra, Romke Kleefstra – It Deel I
- billy woods – Aethiopes
- Debit – The Long Count
- Tanya Tagaq – Tongues
- Diamanda Galás – Broken Gargoyles
- Black Country, New Road – Ants From Up Here