Het is even wennen voor wie Wende kent van de Jacques Brel- en Edith Piaff-vertolkingen waarmee ze bekend werd. Het album Mens begint met een stuwende bas die wel wat weg heeft van de start van Running With The Devil van Van Halen. Maar dan gaat het nummer Deze Gin – met een tekst van Dimitri Verhulst – een andere kant op. Sferisch elektronisch, zeg maar. En dat is tekenend voor het hele album. Met overal de stem van Wende duidelijk op de voorgrond (je hoort haar zelfs ademhalen). Terecht. Want van Deze Gin wil je geen woord missen. Proostend, troostend, typisch Dimitri Verhulst. Hij leverde twee teksten voor de plaat. En Joost Zwagerman leverde postuum de tekst voor Voor Alles Bang Geweest, het lied dat is bekroond met de Annie M.G. Schmidt-prijs. (Of eigenlijk leverde hij die tekst al eerder, maar bleef die bij Wende op de plank liggen tot na zijn dood.) De rest van de teksten zijn van Wende zelf, maar geïnspireerd door gesprekken met schrijvers als Arnon Grunberg, Adriaan van Dis, Tom Lanoye, rapper Typhoon en de Britse theaterschrijver Simon Stephans. Want Wende wilde antwoord op vragen als: wat betekent het om mens te zijn, in deze tijd, te midden van de anderen?
Het leidde tot elf songs die Wende al in 2016 in de theaters ging brengen. Pas toen ze ze na heel veel uitvoeringen door de aderen had vloeien, nam ze ze op voor dit album – om vervolgens op clubtour te gaan met producers LudoWic en Yan achter hun batterijen elektronica.
Mooie plaat, Mens! Samen met de cd komt een boekje met een essay waarin Bas Heijne ingaat op de vragen van Wende. Daarna laat de zangeres je alle kanten van het leven en het mens-zijn horen, en LudoWic en Yan alle kanten van het sonische spectrum – soms met steun van gitarist Robin Berlijn. Wende, LudoWic en Yan klinken gejaagd in Wat Is Mijn Plan Vandaag?. Verstild in Vrij Me. Apocalyptisch in Schone Handen, over de dagelijkse nieuwsstroom en het kwaad dat mannen kunnen doen in oorlogen (“Wat moet ik met die informatie? Die vrouwverkrachtersoorlogsstrategie en de pathetische gedachte dat zo direct iemand de deur binnenkomt, mij zonder hoofddoek ziet, mijn broek naar beneden trekt en er een geweer in steekt en mij in stukken schiet.”) Op het laatst van de plaat wordt het helemaal donker. In Alles Gaat Kapot bijvoorbeeld, weer een tekst van Dimitri Verhulst, met onheilspellende gitaarerupties van Robin Berlijn. Wende zingt over drank en seks als tijdelijke tussenstops op de weg naar eenzaamheid en een onvermijdelijke dood. En daarna volgt Hoe Lang Nog?. Klinkt doodeng door de fluisterzang met rare echo, gevolgd door geschreeuwde uithalen en soms dierlijke kreten. We kijken het Beest in de Bek. “Het golft en gromt, diep binnen”, zingt Wende en de klankenbrij van LudoWic en Yan wordt steeds weirder, steeds intenser.
En dan eindigt de plaat in verstilling. Alleen aan de piano brengt Wende Blijf Bij Mij. “Blijf bij mij tot de lente door je lichaam breekt. Blijf bij mij tot de wind weer in je zeilen zweeft… Leef!”
Alle beste albums van 2018:
- Young Fathers – Cocoa Sugar
- Tirzah – Devotion
- broeder Dieleman – komma
- Young Echo – Young Echo
- Suuns – Felt
- Hookworms – Microshift
- Julia Holter – Aviary
- Angelique Kidjo – Remain In Light
- Yves Tumor – Safe In The Hands Of Love
- Ezra Furman – Transangelic Exodus
- Simian Mobile Disco – Murmurations
- Giulio Aldinucci – Disappearing In A Mirror
- Ben Khan – Ben Khan
- Biosphere – The Hilvarenbeek Recordings
- Sophie – Oil Of Every Pearl’s Un-Insides
- The Caretaker – Everywhere At The End Of Time
- Wende – Mens
- Low – Double Negative