Alessandro Cortini – VOLUME MASSIMO

Toetsenist Alessandro Cortini is los-vast lid van Nine Inch Nails, maar inmiddels maakt hij meer naam met zijn indrukwekkende soloprojecten. In 2019 bracht hij het album VOLUME MASSIMO (ja, alle titels moeten in caps lock…) uit, dat slechts is opgetrokken uit ruis, de Buchla-synthesizer en gitaareffecten zonder al teveel digitaal gesleutel.

Het is niet de eerste keer dat Alessandro Cortini mijn jaarlijkse eindlijst haalt. Dat deed hij eerder in 2017 met het fijnzinnige album Avanti vol romantische jeugdherinneringen. Anno 2019 klinkt Cortini minder comfortabel en meer spookachtig. De veiligheid van de jeugd lijkt te hebben plaatsgemaakt voor angstiger of onrustiger dromen. Daarmee komt hij soms in de buurt van John Carpenter, de roemruchte componist en regisseur van horrorfilms uit de jaren tachtig. Dat is misschien nog het best te horen op BATTICUORE. Maar ook synthesizerpioniers als Giorgio Moroder en Jean-Michel Jarre zijn niet weg te denken uit het universum dat Cortini neerzet op VOLUME MASSIMO.

Op Avanti mixte Cortini de synth- en ruisklanken met audiofragmenten van gesprekjes en dat herhaalt hij hier op twee tracks: AMORE AMARO en AMARO AMORE (je ziet: die horen bij elkaar). Op veel andere tracks experimenteert de van huis uit gitarist met effectapparatuur over een elektronische basis. Soms klinkt dat hard als een zaag, zoals in SABBIA. En op LET GO heeft die gitaar een psychedelische twang die ineens uit de oceaan van synths komt bovendrijven. MOMENTI is juist opgetrokken uit pulsen van ruis, waaruit langzaam een vage melodie ontstaat. Breekbaar. Mistig. Maar vlak voor het einde van het nummer valt de langzaam opgebouwde spanning weg en begint Cortini op een kapotte speelgoedgitaar (?) te pielen. Ontregelend. Ook LA STORIA is desoriënterend. Synthesizerstoten en stukken ruis lijken alle kanten op te gaan en allerlei ritmes af te wisselen. Het enige dat zeker is, is dat het eindigt in een soort modder of oersoep van white noise. De plaat sluit af met de meest rusteloze droom van allemaal, dat toepasselijk DORMI heet. Dit komt zelfs een beetje in de buurt van de verwarde en verwarrende klanken die The Caretaker maakt om het voortgaande proces van dementie in muziek vast te leggen. Verontrustend. En zo kent VOLUME MASSIMO een behoorlijk eng einde. Je zou gewoon weer terug willen vluchten naar datt zorgeloze bestaan van je vroege jeugd. Tijd om snel weer Avanti op te zetten…

Alle beste albums van 2019:

De beste albums: 17 van ‘17

– Dus… 2017 was het jaar van David Bowie.
– Huh? Maar die is toch begin vorig jaar al overleden?
– Klopt. Maar kijk eens naar deze eindlijst… Zijn geest leeft voort.

Want wat zien we allemaal in deze lijst van 17 beste platen van 2017? Een onversneden protegé (David Bowie noemde Lorde ‘the future of popmusic’), een samenwerkingspartner die te verlegen was om Bowie’s muziek teveel aan te pakken (James Murphy van LCD Soundsystem). We zien een muzikant die zijn tegenspeler was in een Japanse oorlogsfilm (Ryuichi Sakamoto) en synthesist Alessandro Cortini van de band die ooit met Bowie het podium deelde (Nine Inch Nails). Er is een uitgesproken fan die qua ‘sound and vision’ net zo goed haar vrouwtje staat (St. Vincent). En we zien twee jazzo’s (Joseph Shabaton en Colin Stetson) die niet eens hadden misstaan op Bowie’s laatste album Blackstar.

Arcade Fire
De enige die we moeten missen in deze lijst is Bowie’s favoriete band: The Arcade Fire. Zij maakten in 2017 sowieso de song van het jaar met Everything Now, en ook de nummers twee en drie kwamen uit hun koker (Sings of Life en Creature Comfort). Maar over de gehele linie was hun album geen groot genoegen. Ze presteerden het zelfs om er mislukte reggae-dingen op te zetten. En daarmee spiegelden zij – onbewust – de allerslechtste plaat uit Bowie’s carrière: Tonight uit 1984.

Ruk
Okee, dan nog wat keuzes die deze eindlijst hebben bepaald. Veler favoriet The War On Drugs kwam er niet in. Ik vind dat zij vooral een saaie plaat hebben gemaakt – zij zijn de Dire Straits van dit jaar. Met rap en hiphop ben ik al een paar jaar een beetje klaar, hoewel ik het keer op keer probeer. Dus ook Vince Staples en Kendrick Lamar zijn meestal mwoh. En de Nederlandse favo Ronnie Flex vind ik vooral erg ruk.

Bubbling under
Er waren natuurlijk ook afvallers die mij zeer aan het hard gingen. Die wil ik nog even een eervolle vermelding geven. ‘Bubbling under’ in 2017 waren: Xiu Xiu met Forget, Dirty Projectors met hun gelijknamige plaat, erg fijn werk van Hauschka (What If), Kelly Lee Owens, Blanck Mass, Orson Hentschel met Electric Stutter, Planetarium (het project waar onder andere Sufjan Stevens aan meedeed), Ghostpoet, Zola Jesus (zoals elk jaar weer fantastisch), synthesizergrootheid Kaitlyn Aurelia Smith, fijne ambient van Hecq, nog fijnere ambient van Bibio, James Holden/The Animal Spirits, Perfume Genius. En uit Nederland: de nieuwe Piiptsjilling, Spinvis met Trein Vuur Dageraad en niet te vergeten Nadia Struiwigh met Lenticular!

Hier is ‘ie dan: de 17 van ’17. Klik de links voor mijn uitgebreide recensies.

1. LordeMelodrama
2. Ryuichi Sakamotoasync
3. St. VincentMasseduction
4. The xxI See You
5. LCD Soundsystemamerican dream
6. SohnRennen
7. ArcaArca
8. SevdalizaISON
9. Joseph ShabasonAtyche
10. Colin StetsonAll This I Do For Glory
11. JacaszekKwiaty
12. Karima WalkerHands In Our Names
13. Linde SchöneLinde van Nimma
14. LuwtenLuwten
15. BjörkUtopia
16. Alessandro CortiniAvanti
17. Fever RayPlunge

Wil je alles horen? Luister dan deze Spotify-list. Enjoy!

En hier drie keer The Arcade Fire:

Alessandro Cortini – Avanti

Botweg gezegd vond Alessandro Cortini een doos met oude filmpjes uit zijn jeugd en maakte daar muziek bij. Maar het resultaat is zo subtiel, gelaagd, nostalgisch, romantisch en melancholiek dat Avanti niet alleen de soundtrack is van zijn eigen jeugd, maar van die van ons allemaal.

Alessandro Cortini is los-vast lid van Nine Inch Nails en werkte ook mee aan dat andere project van Trent Reznor, How To Destroy Angels. Cortini’s invloed is duidelijk te horen op een van de fijnzinnigste platen van NIN, het instrumentale Ghostst I – IV. Maar Alessandro’s solowerk is nog veel subtieler. En dat geldt vooral voor Avanti.

Perfecte fossiel
Op zolder bij zijn opa ontdekte Cortini allemaal Super 8-filmpjes. ‘Een perfecte fossiel van mijn kindertijd’, zo omschrijft hij de vondst. Die inspireerde hem tot een project over het geheugen. Avanti is live opgenomen op één analoge synthesizer, voor de kenners: de EMS Synthi AKS. En af en toe hoor je samples van de stemmen op de Super 8-filmpjes. Live opnemen betekent foutjes en vuiltjes in de muziek, onregelmatigheidjes – net als op de filmpjes. En dat kan leiden tot verrassende wendingen.

Bitterzoete Sehnsucht
De synthesizerklanken van Cortini zijn soms kristalhelder en luchtig (in Aspettare), maar meestal gaan ze gepaard met veel witte ruis en fuzz (in Iniziare of Perdonare, maar vooral het vervaagde Nonfare). Dat geeft de plaat iets nostalgisch, melancholisch. Bitterzoete Sehnsucht. Als verweerde ansichtkaarten. En onder een vlakke wollige tapijtlaag van klanken ontstaan langzaam prachtige melodieën. Daarvoor moet je de plaat wel de aandacht geven die het verdient – en waarschijnlijk meerdere luisterbeurten voordat de werkelijke schoonheid zich openbaart.

Beeld en geluid
In combinatie met (montages) van de oorspronkelijke filmpjes, werken de zeven nummers van Avanti het best. Kijk en luister bijvoorbeeld naar Perdonare (‘vergeven’ in het Italiaans). Cortini schrijft zelf: ‘Perdonare embodies the often strenuous search for strength to forgive someone for their behaviour, when it becomes apparent that such behaviour is not conscious nor wanted, but merely a by-product of one’s upbringing.’ Maar het meest tot de verbeelding spreken beeld en geluid bij Vincere. Je ziet de kleine Alessandro gelukkig lachen. ‘Getting back tot hat purity should be everyone’s goal in life’, aldus Cortini.

Voorwaarts
Maar ja. Hoe fijn die melancholische mijmeringen ook zijn, het verleden is weg en je kunt er niet meer naar terug. Daarom heeft Alessandro Cortini zijn geheugenproject Avanti genoemd. Italiaans voor ‘voorwaarts’. Dat is de enige richting die je uit kunt.



Alle beste albums van 2017: