Op deze dag in 1994 brachten de Beastie Boys het album Ill Communication uit. So happy birthday!

Wat hebben we een bier gedronken en goedkope wiet gerookt (we waren 17 – mind you). Wat hebben we gepogood op Fight For Your Right To Party en No Sleep Till Brooklyn. Wat hebben we gelachen om het misogyne Girls en het puberale getelefoneer op Cooky Puss. Kortom, wat hebben we een lol gehad met de eerste plaat van de Beastie Boys: Licensed To Ill uit 1986. Maar wat een domme, rudimentaire plaat was het eigenlijk. Een beetje een vreemde eend in de bijt ook, op dat beroemde label Def Jam, waarop ook hiphoppioniers als LL Cool J, Run DMC en Public Enemy uitkwamen. De Beasties bleven een vreemde eend, maar gelukkig allengs minder puberaal. Een paar jaar later bewezen ze zich grootster dan de grote hiphopiconen. Want de Beasties konden grooven, en zij konden spelen. Ze hadden niet de funk, ze wáren de funk.

Met Licensed To Ill zette het trio haar naam. Def Jam maakte hen wereldberoemd, maar financieel schijnen Ad-Rock (Adam Horovitz), Mike D (Michael Diamond) en MCA (de in 2012 aan kanker overleden boeddhist Adam Yauch) er niet veel wijzer van geworden. En artistiek? Laten we het er maar op houden dat hun creatieve carrière startte met het ingenieuze sample-album Paul’s Boutique, hun tweede plaat uit 1989. Dat werd alleen een commerciële flop. Het noopte de Beasties om low-budget te gaan en dat bleek een meesterzet. Geen fancy villa’s en studio’s meer, de band – en producer Mario Caldato en DJ/toetsenist Money Mark – namen maanden de tijd om te jammen en op te nemen in een goedkoop appartement in LA. Zo ontstond Check Your Head (1992). Daarna gingen ze op tour langs allerlei kleine clubs, om vervolgens weer maandenlang te jammen. En al die ervaringen (plus hun proto-carrière als New Yorkse hardcore-band) waren bouwstenen voor wat in 1994 hun meesterwerk werd: Ill Communication.

Hoe dat dan klinkt? Keihard en swingend. Speels ook. Check maar:

“Woewoewoef”, blaft een hond, en dan start de eerste ‘flute-loop’ van de plaat. Vervolgens barsten de Beasties los: “Cause you can’t, you won’t and you don’t stop”… Welkom op Ill Communication! Het feestje gaat ongeveer een uur duren. Wat er allemaal de revue passeert? Samples en snippets van Spoonie Gee, Lee Scratch Perry, Lonnie Smith, Dr. John, Doug E Fresh, The Moog Machine (Aquarius), James Brown, Fred Wesley and the Horny Horns, Rammellzee, Grandmaster Flash, Billy Joel, Bob Dylan, Lee Dorsey, Big Youth, the Meters (Look-Ka Py Py) en Run DMC – ommaarwattenoemen. Twee korte hardcore-punktracks. Jazzy instrumentals. Easy tunes. Gast-raps van Q-Tip (van A Tribe Called Quest) en Biz Markie. Een paar schuine grappen. Boeddhistische monniken. Plus de wereldhits: Sure Shot, Root Down en… Sabotage!

Ze waren inmiddels gepromoveerd tot übercool. Dus op Ill Communication hoefden Ad-Rock, Mike D en MCA niets meer te bewijzen. En dat hoor je. De plaat klinkt losjes, speels. Nergens geforceerd. Overal funky en groovend. Anno 2020 is het misschien uitgekauwd, maar iets meer dan vijfentwintig jaar geleden was het heel hip om ‘foute’ muziekjes in je stijl te integreren – cheesy klankjes zoals flute-loops en muziek uit Hair gespeeld op een moog-synthesizer. Het maakt het hapje Ill Communication ook lekker luchtig. En dat is een mooi contrast met een monoliet als het nummer Sabotage – misschien wel het hoogtepunt van het album. Sabotage is overstuurde funkpunk rondom een fuzz-baslijn van MCA, met wat scratches en een zanger (volgens mij is dat Ad-Rock) die zichzelf helemaal uitwringt. Wat een power! Eigenlijk is dit een nummer a la Fight For Your Right, maar dan intelligenter in het kwadraat. Dat hele lekker-foute sfeertje op het album wordt nog eens onderstreept door de prachtige clip die filmer Spike Jonze maakte bij het nummer Sabotage. Die is de ultieme nepsnorren seventies politie-pastiche!

Het is moeilijk om Ill Communication te pinpointen. Er is zoveel op te horen, maar je kunt ook geen moment stil zitten. De plaat is cool en nerdy, agressief en mellow. Grappig en diep. Adembenemend. Top! Samples op het nummer Get It Together vatten de hele plaat misschien nog het best samen: “Ah ah. Uhuhuhuhuhuhu. Ah ah. Keep it goin’ on.”

–

Tot slot, check dit: Naar aanleiding van het vijfentwintigjarig jubileum van Ill Communication kwamen de overgebleven Beastie Boys Ad-Rock en Mike D vorig jaar op het SXSW-festival vertellen over het album, de weg ernaartoe en het ontstaan van Sabotage.

–

–

Meer jarige platen?

• Arcade Fire – The Suburbs (2010)
• Angelo Badalementi – Soundtrack From Twin Peaks (1990)
• Bauhaus – The Sky’s Gone Out (1982)
• Beastie Boys – Ill Communication (1994)
• Björk – Debut (1993)
• Kate Bush – Hounds Of Love (1985)
• Sam Cooke – Sam Cooke Live At The Harlem Square Club 1963
• Dexy’s Midnight Runners – Too Rye Ay (1982)
• Einstürzende Neubauten – Halber Mensch (1985)
• Brian Eno – Another Green World (1975)
• Fennesz – Endless Summer (2001)
• Aretha Franklin – Spirit In The Dark (1970)
• Funkadelic – Maggot Brain (1971)
• Future Sound Of London – Lifeforms (1994)
• Goldie – Timeless (1995)
• Jimi Hendrix Experience – Electric Ladyland (1968)
• Lauryn Hill – The Miseducation Of Lauryn Hill (1998)
• Joe Jackson – Night And Day (1982)
• Joy Division – Unknown Pleasures (1979)
• Kraftwerk – Autobahn (1974)
• Bob Marley – Exodus (1977)
• Sinéad O’Connor – The Lion And The Cobra (1987)
• Pogues – Rum, Sodomy & The Lash (1985)
• Portishead – Dummy (1994)
• Public Enemy – It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back (1988)
• Scraping Foetus Off The Wheel – Hole (1984)
• Sigur Rós – Agætis Byrjun (1999)
• Stars Of The Lid – The Tired Sounds Of Stars Of The Lid (2001)
• Stromae – Racine Carrée (2013)
• David Sylvian – Brilliant Trees (1984)
• Talking Heads – Remain In Light (1980)
• TV On The Radio – Dear Science (2008)
• Kanye West – Yeezus (2013)
• Robert Wyatt – Rock Bottom (1974)
• Yazoo – Upstairs At Eric’s (1982)