Black Country, New Road – Ants From Up Here

Wat een teleurstelling meteen al aan het begin van dit jaar! Als Black Country, New Road een magistraal en compleet album de wereld inslingert, blijkt het meteen de laatste te zijn in deze bezetting.

De wereld was ondersteboven van hun overdonderende liveoptredens en van hun eerste plaat – met de logische titel For The First Time. Vier dagen voor verschijnen van de nieuwe – op het Ninja Tune-label – schrijft zanger Isaac Wood een brief waarin hij vanwege psychische problemen zijn vertrek aankondigt: “I have bad news which is that I have been feeling sad and afraid too. I am feeling not so great and it means from now I won’t be a member of the group anymore. To be clear: this is completely in spite of six of the greatest people I know, who were and are wonderful in a sparkling way.” Wat heftig! Natuurlijk is dit het beste, niemand wil dat Isaac Woods zou eindigen als Ian Curtis van Joy Division. En natuurlijk zal Black Country, New Road reïncarneren. Dat heeft het keer op keer gedaan in haar jonge bestaan. Maar of we de genialiteit van Ants From Up Here snel weer gaan horen? Dat is nog maar de vraag.

Funeral en vliegtuigen

De release in februari valt dus in een vreemd vacuüm. De plaat voelt opeens als een naschrift, een begrafenis. Niet voor niets klinkt de debuutplaat van Arcade Fire, Funeral uit 2004, op de achtergrond door. Isaac Woods en co zijn groot fan van Win Butler en co. En opeens horen we de surrealistische teksten van Isaac Woods in een heel ander daglicht. Dan blijken ze vooral te gaan over break-ups, relaties die stukgaan maar ook het afbrokkelende post-Brexit Engeland of het verval van Londen. Allemaal in verhouding tot die arme Isaac. In het prachtige nummer Concorde zingt hij bijvoorbeeld: “For less than a moment / we’d share the same sky / and then Isaac will suffer / Concorde will fly.” Misschien staat hier het prestigieuze vliegtuig wel voor de reïncarnatie van de band?

Sowieso zijn vliegtuigen wel een dingetje op deze plaat. Het perspectief van de albumtitel zegt het al, en de hoes met een gouden concorde in een plastic tas. Andere terugkerende thema’s? Het ‘Billie Eilish-style’ meisje is misschien een vrolijk item, Woods’ verzuchtingen over ‘the clamp’ (de klem) keer op keer zijn dat minder. Verder luisteren we naar misselijkmakende podiumangst, het ongemak van broodkruimels in bed of die verlammende verlegenheid (“Oh, I can’t think of anything better / Pick a hair off my sweater”). Oscar Wilde is nooit ver weg, maar ook James Joyce en William S. Burroughs niet.

Pathos en passie

De zevenkoppige band kent strijkers, blazers, piano, gitaar, synths… alleskunners zijn het. Groots en theatraal is wat zij doen. Vol pathos en passie, maar ook romantisch en lichtzinnig. Het geluid is veel meer een eenheid dan op hun debuutplaat. De nummers lopen uit van zes tot negen en zelfs twaalf minuten. De muziek is een rijke mix aan postpunk, klezmer, minimal music, mathrock, freejazz en noise. Naast Arcade Fire, hoor je er Velvet Undergroud (John Cale, maar vooral ook de rommelige trommelaarster Maureen Tucker!), Mogwai of Godspeed You !Black Emperor, collega-bands als Squid en black midi, vroege REM (denk Fables Of The Reconstruction), Radiohead’s National Anthem en zelfs Animal Collective, Psychic TV en Talk Talk hier en daar. De even nerveuze als intense zang van Isaac Woods klinkt als een kruising tussen Ian Curtis, de ‘kooky’ Pulp-zanger Jarvis Cocker en de zware wanhoopsschreeuw van Killing Joke’s Jaz Coleman in zijn beste dagen.

Emotioneel en muzikaal

Hoogtepunten zijn er nauwelijks te noemen. De hele plaat is een indrukwekkend bouwwerk dat bij voorkeur in z’n geheel geconsumeerd moet worden. Wil je toch even wat nummers uitgelicht? Zelf noemt BCNR Chaos Space Marine ‘the best song we’ve ever written’. Het is de knaller waar de plaat na een kort intro mee opent. Maar zelf val ik meer voor het melodrama in The Place Where He Inserted The Blade (wat een titel!), de kippenveltrekkende laatste minuten van Snow Globes of de slepende intimiteit van Bread Song. De publiekslieveling – live en op de plaat – is afsluiter Basketball Shoes, een twaalf minuten durend epos waarin alles van Ants From Up Here en zelfs alle componenten van deze incarnatie van BCNR nog een keer voorbijkomen – Black Country in microkosmos dat uitdraait op een dramatische finale waar Roger Waters van Pink Floyd zich niet voor zou schamen.“ Mindblowing!

Dit album is zó emotioneel en muzikaal zó rijk… Het is de plaat van het jaar.

Van hoe Black Country, New Road het verder zal vergaan, kregen we begin december een glimp te zien. Toen trad de band op in de nieuwe bezetting in Doornroosje in Nijmegen. Het komt wel goed met BCNR. Ze spelen een set met alleen maar nieuwe nummers. De vocalen worden nu overgenomen door pianiste May Kershaw, basgitarist Tyler Hyde (de dochter van Carl Hyde van Underworld, maar dat terzijde) en gitarist Luke Mark. De voorlopige conclusie? Concorde will fly! Nu maar hopen dat Isaac niet meer zo lijdt.

Alle beste albums van 2022:

Jaaroverzicht 2021

2021 was een opvallend jaar. Het is bijzonder om alle jaarlijstjes langs te gaan: zoveel verschillende favoriete albums heb ik nooit eerder gezien. Elke lijstjesmaker kwam met compleet andere namen op de proppen. Het is opvallend – en leuk – dat er geen torenhoge favorieten zijn. Lang niet iedereen valt voor War On Drugs, Low of Weather Station. Niets is eenduidig. Met zoveel verschillende namen en meningen om me heen krijg ik vanzelf ook een opvallende eindlijst!

Kijk maar. Hier zijn mijn 21 van ‘21. Klik op de links voor uitgebreide recensies. (Helaas heb ik ook wel wat mooie dingen moeten laten liggen. Ik wil op deze plek nog wel even Little Simz, Luwten, rapper Dave, Arooj Aftab en Floating Points/Pharoah Sanders/London Symphony Orchestra noemen.)

  1. Tirzah – Colourgrade
  2. The Bug – Fire
  3. Cassandra Jenkins – An Overview On Phenomenal Nature
  4. William Doyle – Great Spans Of Muddy Time
  5. Joy Crookes – Skin
  6. Arno – Vivre
  7. Iosonouncane – IRA
  8. Lingua Ignota – Sinner Get Ready
  9. LICE – WASTELAND: What Ails Our People Is Clear
  10. The Villagers – Fever Dreams
  11. Space Afrika – Honest Labour
  12. Nynke Laverman – Plant
  13. For Those I Love – For Those I Love
  14. Mdou Moctar – Afrique Victime
  15. Koreless – Agor
  16. Aafke Romeijn – Godzilla
  17. Low – HEY WHAT
  18. Kele – The Waves Pt. 1
  19. Loraine James – Reflection
  20. Fred Again.. – Actual Life
  21. Hannah Peel – Fir Wave

Luister de hele 21 van 21 op Spotify:


Wat was er dan verder zo opvallend aan het popjaar 2021? Nou, in ieder geval de tekst van wat voor mij de song van het jaar is geworden: Je Haat Geen Maandag, Je Haat Kapitalisme van Hang Youth. Verdomd, zó vaak heb ik hier bij het begin van weer een week aan moeten denken…


Opvallend leuk bij het maken van deze top 21 was Twitter, toch hét social medium om buiten je bubbel te treden en direct in contact te komen met de makers. Zo leuk als The Bug je berichten retweet, Cassandra Jenkins je tweets liket en ook William (en Julie) Doyle. Andere kant van de medaille is wel dat eerder dit jaar Aafke Romeijn van Twitter afging vanwege bedreigingen en scheldpartijen aan haar adres… Bah.

Het meest opvallende muziekblog van het jaar is Opduvel. ‘Eigenwijs over muziek en herrie’ betitelt Opduvel zichzelf en dat klopt helemaal. Hier lees je over alles wat buiten de mainstream valt: drones, deathmetal, freejazz, balkanbeats, modern klassiek, field recordings, musique concrète, garagepunk… Met heel wat fijne nieuwe dingen heb ik op dit blog kennisgemaakt. Zo kwam Opduvel begin februari al met de tip voor de meest opvallende Nederlandse plaat van het jaar. Dat is Schakelbreuk Jozef van Pels. Pels is Maarten Wesselius, die hele speelse, humoristische elektronische muziek maakt. Samples en songtitels als ‘Vanavond eten we brood met vlees’, ‘Mijn ideale werkgever (is een wat oudere man)’, ‘Zalig zijn de schouderophalers’ of ‘Tumult op de afdeling droge worst’ zeggen genoeg, toch? Ga luisteren:


De meest opvallende terugblikken van het jaar stonden op de Engelse muzieksite The Quietus. Mark Pilkington interviewde in juli Steven Thrower over Love’s Secret Domain van Coil uit 1991. Helaas kunnen de beide heren Coil (John Balance en Peter ‘Sleazy’ Christopherson) het niet meer navertellen. Balance overleed in 2004 en Sleazy in 2010. De andere bijzondere terugblik op The Quietus was eind november: Non-Stop Erotic Cabaret: An Oral History Of Soft Cell’s Debut Album (uit 1981) met alle betrokkenen inclusief Soft Cellers Dave Ball en Marc Almond. Iets heel anders: De radioterugblik van Marcel Vanthilt en Arno Hintjens op de eerste plaat van TC Matic (eveneens 1981) is ook niet te versmaden!

De minst opvallende rereleases – in Nederland althans – waren de verzamelaars van Seefeel (Rupt & Flex, 1994 – 96) en Terre Thaemlitz/DJ Sprinkles (Gayest Tits & Greyest Shits: 1998-2017 12-Inches & One-Offs). Ze kregen hier helemaal geen aandacht. Jammer. Het zijn zulke mooie tijdsbeelden uit de jaren ’90 en ’00.


De meest opvallende sample van 2021 zit in het nummer Bye Storm van Injury Reserve. De Amerikaanse hiphopcrew bouwde een nummer rondom de stuwende stofzuigergeluiden uit Brian Eno’s Here Come The Warm Jets. Ze krijgen een totaal andere lading, maar verliezen niets van hun melancholische klank. Nooit gedacht dat dat mogelijk zou zijn. Opvallend, maar Injury Reserve zijn niet de bewaarders van het Eno-gedachtengoed. Dat is William Doyle, zo bleek dit jaar.


De meest opvallende (en onuitspreekbare) bandnaam in 2021 is —__–___. Ik stuitte op hun album The Heart Pumps Kool-Aid na een tweet van David Sylvian. Die schreef heel kort: “The future sounds like this”. Zo’n opmerking van een man die meermalen het geluid van de toekomst heeft verklankt – denk maar aan Brilliant Trees in 1984 en Manafon in in 2009 – triggert meteen en —__–___ stelt niet teleur. Luister maar. (Op de tweede plaats van de originele-namen-top-zoveel komt wat mij betreft de man die onder de naam Ross From Friends fijne dancetracks in elkaar knutselt.)


De meest opvallende verliezen in 2021 werden geleden in de dubreggae. Op 29 augustus kwam het treurige bericht dat grondlegger en grootmeester Lee ‘Scratch’ Perry is heengegaan. Moet ik hier zijn belang voor de reggae en de dub nog uitleggen? Nee toch? En anders: Google maar eens op de drie woorden ‘Black Ark Studio’. Het tweede grote dubverlies volgde op 8 december. Basgitarist en producer Robbie Shakespeare is overleden, deel van het briljante duo Sly & Robbie. Samen met Sly Dunbar was hij onder meer verantwoordelijk voor het geluid en succes van Grace Jones. Maar het dierbaarst is mij het album A Dub Experiment uit 1985, hun spacey sound waardoor ik als tiener kennismaakte met dubreggae.


Ongedacht opvallend waren de platen van Billie Eilish en Adele. Sjeesus, wat goed! Allebei. (Helaas konden we dat in 2021 niet zeggen van de schijfjes van Lana del Rey en eigenlijk ook niet van St. Vincent. Van hen hadden we meer verwacht.) Het was verrassend dat Billie Eilish het zo goed deed nadat ze in 2019 de standaard neerzette met When We All Fall Asleep, Where Do We Go?. Ze is nu een paar jaartjes volwassener en gevarieerder, zo werd duidelijk op Happier Than Ever. Ik ben gezegend met een tienerdochter die fan is, dus deze zomer gaan we samen naar Londen om haar live te zien in de O2! En dan Adele… volgens mij heeft die nog nooit zo’n goede plaat gemaakt als 30. Daar hoeven we niet veel woorden aan vuil te maken. Dat hebben alle media al gedaan.


Opvallend laat – op de valreep van volgend jaar – kwamen er nog twee albumtips binnen. Muzieksite Pitchfork schreef over Fiat Lux van het Catalaanse damesduo Tarta Relena. Zij maken een soort middeleeuwse, Gregoriaanse muziek (denk Hildegard von Bingen), maar dan met een zachte, glitchy, elektronische begeleiding. Heel mooi. Popjournalist Simon Reynolds wees me tenslotte in zijn geheel eigen jaaroverzichtje (dat vooral een lofzang is op Dry Cleaning) op de band ToiToiToi. Dit citaat van Reynolds zegt genoeg, dunkt mij: “ My favorite Ghost Box in a few years… I want to say, “sounds like Der Plan if they’d formed in 16th Century Swabia”, but perhaps I’m being led towards that idea by the Bruegel-ish artwork. ToiToiToi’s sound here is certainly jaunty and volkish, but it’s completely electronic.”


Zulke dingen op de valreep van het jaar… dat belooft wat voor 2022. Enjoy!

Billie Eilish – When We All Fall Asleep, Where Do We Go?

Van dertien tot en met zestien was een ramp voor Billie Eilish Pirate Baird O’Connell. Op haar zeventiende veroverde ze de hele wereld en werd vervolgens – ruim een week geleden – meerderjarig. En… Billie Eilish verscheen een paar dagen geleden in weer zo’n geweldige aflevering van Carpool Karaoke van de komiek James Cordon.

De feelgoed-filmjes van Cordon zijn gemaakt om de gast op zijn of haar best te laten uitkomen, en dat is bij Billie Eilish wel heel goed gelukt. Billie en James knallen er meteen samen in met Bad Guy. Daarna covert ze I Will van de Beatles, ze speelt op een ukelele het eerste liedje dat ze ooit schreef (toen ze zeven was!), ze vertelt over haar ontmoeting met Justin Bieber tijdens Coachella. Ze wordt emotioneel als Cordon haar confronteert met haar eerste single Ocean Eyes – dat in 2015 ‘per ongeluk’ een wereldhit werd en zoveel voor haar deed. En Billie Eilish sleept Cordon mee naar haar huis en specifiek naar de slaapkamer waar ze met haar broer drie jaar lang aan haar album When We All Fall Asleep, Where Do We Go? werkte. Daar maakt hij ook kennis met haar moeder en Billie Eilish’ huisdier, een potige tarantula.

Een jaar geleden kende bijna niemand Billie Eilish. Maar sinds haar fenomenale hits, geweldige album en opzienbarende optredens op festivals als Glastonbury en Lowlands is ze niet meer weg te denken uit de popcultuur anno nu. Dus schrijven journalisten, duiders en would-be cultuurfilosofen hele bladen vol over haar oversized Gucci-kleding, haar blauwe, gele of groene haar, de horror-elementen in haar teksten, de duistere clips, haar invloed op tienermeisjes die massaal ‘I wanna end me’ yellen, dat ze nooit lacht op foto’s, haar hypnotiserende ogen. Over elk aspect van haar authenticiteit, kortom. In alle toonaarden wordt de nieuwe tienersuperster belicht, vooral als contrast met eerdere sterretjes als Britney Spears en Christina Aguilera die werden gemanipuleerd en standaard onderworpen aan de ‘male gaze’. Dat zal Billie Eilish nooit gebeuren. Een nieuwe generatie idolen is opgestaan. ‘Move over Beatlemania, it’s time for Billiemania’. Zelfs Dave Grohl – van Foo Fighters en drummer van Nirvana – begon te bewieroken. Ook hij rook teen spirit bij de optredens van Billie Eilish. De jonge zangeres heeft dezelfde impact als Kurt Cobain, vindt Grohl. “De connectie die ze maakt met haar publiek, voelde ik destijds ook bij Nirvana. Voor mij is ze het bewijs dat rock ’n roll niet dood is.”

Duh!

Al die duiders en Grohl ten spijt, wie het fenomeen Billie Eilish écht wil leren kennen moet gewoon dat kwartier Carpool Karaoke kijken. Dan zie je een bevlogen jonge vrouw die – samen met haar broer – helemaal gaat voor de muziek. Die vrolijk en spontaan is, en helemaal niet zo apart als de kranten en bladen willen doen geloven. Die origineel is en creatief. Gewoon goed. Precies zoals je begin dit jaar al op When We All Fall Asleep, Where Do We Go? kon horen. Moeten we op deze plek nog iets zeggen over de nummers op de plaat? Nee, al die duiders hebben het gras al voor onze voeten weggemaaid. Je kunt je tijd wel beter besteden. Met karaoke, clipjes en spotify, bijvoorbeeld. Enjoy!

Alle beste albums van 2019: