Nia Archives – Silence Is Loud

Van Goldie tot Grooverider, van Dillinja tot LTJ Bukem… de hoogtijdagen van jungle en drum ’n bass lagen halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw. Die tijd heeft Nia Archives nooit meegemaakt. Toch is de 24-jarige dj/producer/singer-songwriter de leading lady van de wijdverspreide revival anno nu. Dat doet ze met verve… én met een gouden strotje. Niet voor niets wordt Nia de ‘Amy Winehouse van de drum ’n bass’ genoemd.

Dat is op zich al bijzonder. Jungle en drum ’n bass stonden bekend als redelijk geïsoleerde stromingen. Alleen David Bowie deed in de tweede helft van de jaren negentig een poging om de zware bassen en ratelende ritmes te integreren in solide popsongs. Dat was best geslaagd, luister het album Earthling nog maar eens terug.

Maar eigenlijk hebben we moeten wachten tot 2024 voordat underground jungle en drum ’n bass echt een huwelijk aangingen met andere stromingen als bijvoorbeeld neosoul en zelfs britpop. Enter Nia Archives en op naar de hitlijsten! Zelfs Fred Again… en Jorja Smith zijn fan.

De in Bradford, Engeland geboren Dehaney Nia Lishahn Hunt werd in de kerk opgevoed met een streng evangelie. Maar op de geluidsinstallatie van haar oma leefde ze zicht uit met jungle, afrobeat en soul. (Haar grootmoeder en haar tante hebben overigens nog steeds programma’s op het lokale radiostation van Bradford).

Vervolgens zette deze dame het mannenbolwerk – dat deze scene toch is – volledig op zijn kop! Nia Archives debuteerde in 2020 met de zomerse single Sober Feels en daarna bracht ze nummers en ep’s uit gevuld met een combi van heftige drum ’n bass en UK garage met Zuid-Amerikaanse bossanova-melodietjes.

In april van dit jaar verscheen haar debuutalbum Silence Is Loud, als opmaat naar een festivalseizoen waarin ze heel Europa voor zich wist te vinden. Ze zette bijvoorbeeld Down The Rabbit Hole en Pukkelpop op zijn kop. Maar ze is op haar best in kleine, zweterige zaaltjes – zoals eind dit jaar in de Melkweg Amsterdam – waar ze zich eerst ontpopt als underground dj voordat ze liedjes gaat zingen. Een zeer overtuigende opbouw!

Dat ze swag heeft, wordt sowieso snel duidelijk. De ‘next-gen junglist’ blinkt namelijk uit in het produceren van harde, snelle ADHD-beats. Als ze goed gas geeft, stuiteren de jungle en drum ’n bass onweerstaanbaar door de zaal. Het gaat allemaal nog een tandje sneller dan in de nineties, zo lijkt het wel. En dat wordt gewaardeerd: ‘godfather’ Goldie lacht zich rot op Silence Is Loud (hij heeft een cameo in het nummer Tell Me What It’s Like?).

Tussen alle hyperkinetische beats klinken catchy popsongs door. Nia Archives kwalificeert haar muziek als “modern-day punk music in a dance space”, en dat is tekenend voor dat ze verder kijkt dan de clubs. Ze laat zich – net als Rachel Chinouriri, die andere frisse dame van 2024 – ook inspireren door britpop en Lily Allen. Ze zingt ook een beetje als Lily, haar jeugdidool. Dat ze vergeleken wordt met Amy Winehouse is eerder vanwege haar vettige accent.

De plaat start in party-modus met het titelnummer Silence Is Loud. Wat een banger is dat! Maar tegen het einde is er een reprise van dat nummer (ik kom hier nog op terug). Dan vallen de beats opeens stil. Over een zachte sirene plus wat vreemde samples horen we alleen pianoklanken en de stem van Nia Archives. Dan valt op hoeveel soul die vrouw in haar stem heeft.  

Ze noemt zichzelf ‘emotional junglist’. In haar nummers gaat snelheid hand in hand met gevoelens en melancholie. Nia Archives navigeert langs thema’s als angsten, eenzaamheid en verwarring. Ze zingt over typische GenZ-gevoelens als “I feel so lonely, especially in crowded rooms”. Ze omschrijft in het nummer F.A.M.I.L.Y hoe ze vervreemdt van haar weinig begripvolle naasten. In uitsmijter So Tell Me… herhaalt ze keer op keer: “I get so stuck inside my head / This overthinking sends me west / Obsessed ‘bout everything you said / And what I could’ve said instead.” En in Nightmares zingt ze de frustraties over een ex van zich af. Ook weer zo scherp als Lily Allen. Nia zingt dan: “All of my friends hate you / To be fair, I do too”.

Ondanks de opbouw van openingsknaller naar reprise plus nog twee uitsmijters daarna, vormt het album geen eenheid. Daarvoor is het veel te fragmentarisch. Het stuitert alle kanten op. Precies zoals goede jungle moet doen!

Alle beste albums van 2024:

Happy birthday, Timeless

Jubileum! Vandaag precies vijfentwintig jaar geleden, in 1995, bracht Goldie het album Timeless uit. So happy birthday!

Ratelende ritmes en roffels… Stotterende en struikelende drumcomputers… Reggae en rave… Stemmige synths… Zweverige vocalen… Warme soulstem… De maniakale energie… De monumentale tracks.Tien tot twintig minuten lange trips. Pressure. Jah!.. De keizerlijke dame. Diane Charlemagne… Sampletje hier sampletje daar… Indrukwekkend. Inner City Life… De man met de gouden tanden. Goldie. Duizendpoot… Triphop… Two-step… Terminator… This Is A Bad… Producer Rob Playford. De studio op zijn kop gekeerd… Twinkelende gitaren… Relaxing. Upsetting… Staccato sounds… Onbegrijpelijke bpm’s… Hard ’n heavy… Party people, yeah!

Dat is dus de drum ’n bass – of jungle, zojewil – van Goldie op Timeless, nu 25 jaar oud. Ik was meteen verkocht en kom er nooit meer van los. Wat een plaaaat!

Harde hiphop… Hectische hooks… New age-achtige geluiden. Dolfijnen en een golvende zee. Sea Of Tears… Snijdende synths… Cutting-edge grooves… Etherisch… Donker… De laagste bassen… Housenation… Hard harder hardst… Vriendinnetje Kemistry… Ambient sounds… Pianissimo… You & Me. Nu-soul… Funky drummer in kwadraat… Al die contrasten. Een warm bad en een spijkerbed. Underground… Dillinja… Detroit techno… Duizelingwekkende DJ… State Of Mind… De drummer van de Simple Minds. Mel Gaynor… Hardcore-breakbeat… Een snufje Pink Floyd… Dansbare shit… Punk… Raggamuffin… Grootstedelijke blues. Grijze gebouwen. Grauwe getto’s. Verlaten fabrieken… Van Miami tot Newcastle… De donkere krochten van Londen… De magistraal stralende zon… Dance dance dance, yowza yowza yowza!

Timeless was en is briljant abstract. Onaards soms. En eigenlijk een omkering in perceptie: hoe vaak hoor je het nou dat de drumcomputers en percussie de melodie doen en de zang en de synths het ritme vormen? Bij Goldie is dat dus heel gewoon.

Dit is de definitieve drum ’n bass-plaat.

Flikkerende flipperkast… FFRR… Wall wobbling… Jungleboogie… Rubberen Robbie… Supersub… Pieces of graffiti… Geluidje zus, geluidje zo… Glinsterend glad… Verdergaande frequenties… Rufige KruMetalheadzSaint AngelSensualAdrift… De precisie van een Zwitserse klok… Magnum opus… Industrial noise… Trobbing GristleBrian Eno… Massive Attack. Vriend 3D… Roni Size… Photek… Joey Beltram… Virtuoso… Lieve Capriccio… Symfonische strings… Hyperspeed… Angel… Het voorprogramma van vriendinnetje Björk… Superster. Daten met Naomi Campbell… Al die contrasten… Groundbreaking record… Geen concessie… Geen commercie… Draaikolken van geluid… Onrust en rust, tegelijk… Melancholisch… Magisch mooi… Keihard en swingend… Dit is 24-karaats spektakel!

Dankjewel, Goldie.

Helaas is het hierbij gebleven. De man uit Wolverhampton probeerde het nog een keer met Ring of Saturn/Saturn Returnz (nota bene met een beetje hulp van David Bowie), maar dat is jammerlijk mislukt. Daarna werd hij acteur in Eastenders en James Bond. Tja.

Timeless is timeless, de rest mag je vergeten.

Meer jarige platen?