Op deze dag in 1968 bracht Jimi Hendrix Experience het album Electric Ladyland uit. So happy birthday!

Weinigen onder ons – alleen misschien een paar hele oude babyboomers – hebben het écht nog meegemaakt. We hebben het allemaal wel op video’s of DVD’s van bijvoorbeeld Woodstock of Monterey Pop kunnen zien: de optredens van Jimi Hendrix waren van een onaardse energie en rauwheid. Denk even al die flauwe kunstjes weg (spelen met het instrument achter zijn nek, met zijn tanden aan de snaren plukken of zelfs zijn stratocaster in de fik steken) en je ziet en hoort een gitaargod in optima forma. Het echte werk! Maar hoe leg je dat in godsnaam vast op elpee?

In 1967 is twee keer een poging gedaan. Al een jaar daarvoor kwam Jimi Hendrix in contact met manager en producer Chas Chandler (ooit bassist van de Animals, maar dat terzijde). Chandler haalde Hendrix naar Londen en koppelde hem daar aan twee giganten: drummer Mitch Mitchell en bassist Noel Redding. De Jimi Hendrix Experience was geboren! Onder leiding van Chandler werden twee platen opgenomen: Are You Experienced? en Axis: Bold As Love. Die twee platen uit ’67 zijn geweldig, maar ze zijn geheel volgens het popidioom uit die tijd in elkaar gezet. Ze zijn netjes, een beetje clean geproduceerde rijtjes van korte songs. Het gefreak werd door Chandler keurig weggemixt of in toom gehouden. En daardoor laten ze maar één kant van het talent Jimi Hendrix zien.

De opnamen voor Electric Ladyland startten volgens hetzelfde procedé. Maar ergens halverwege verplaatste Circus Hendrix (want dat was het wel, met al die feestjes, al die drugs, al dat geneuk) zich naar de Record Plant Studio in New York. Chas Chandler had daar geen zin in en liet Hendrix zelf de plaat maar afmaken. ‘Dat wordt een puinhoop’, dacht iedereen, maar Jimi Hendrix was hier op z’n creatieve top. Hij bleek heel goed in staat zelf te produceren. De plaat heeft een veel voller geluid dan de vorige twee. Meer uitgebalanceerd, ondanks al die party’s. Want in tegenstelling tot Chandler nam Hendrix take na take na take na take op, om de beste te gebruiken. En er mochten allerlei gastmuzikanten meedoen, zoals Jack Casady van Jefferson Airplane, drummer Buddy Miles, Dave Mason, Chris Wood en Steve Winwood van Traffic en zelfs Rolling Stone Brian Jones. Hendrix was helemaal vrij in zijn speeltuin! Het leverde uiteindelijk 75 minuten pure plezier op. Electric Ladyland werd sowieso de sterkste plaat van de band en volgens sommige boomer-journo’s zelfs het beste album ooit gemaakt. (Al was het alleen al door die iconische hoes met negentien naakte groupies die dromerig de platen van de Jimi Hendrix Experience vasthouden – een hoes die later vervangen zou worden door een wat bravere portretfoto.)

De plaat bevat nog een handjevol van die korte ‘Londense’ nummers. Het overbekende Crosstown Traffic bijvoorbeeld, het psychedelische Burning Of The Midnight Lamp, het beetje oubollige beatnummer Little Miss Strange of het swingende, stuwende Gypsy Eyes. Er is typische Sly Stone-funk (Still Raining, Still Dreaming), het Curtis Mayfield-achtige Have You Ever Been To Electric Ladyland, pure rock ’n roll (de cover Come On, Let The Good Times Roll van Earl King) en relaxte groovy bluesjazz (Rainy Day, Dream Away). Daar tegenover staan twee lange jams. De eerste is de vijftien minuten lange bluesjam Voodoo Chile, opgenomen met de Traffic-jongens en Jack Casady, maar waarin vooral de gierende gitarist Hendrix helemaal loos mag gaan. Lekker! Die andere lange track (bijna veertien minuten) is het wereldvreemde 1983… A Merman I Should Turn To Be. Dat zit vol gekke tempowisselingen, achteruit gespeelde tapes, spacey effecten, barokke orgelloopjes en apocalyptische teksten. Het is een trip, en daarvoor hoef je niet eens een pilletje te slikken.

Jimi Hendrix steelt overal de show als hij alleen al naar zijn snaren kíjkt. Maar een grote meerwaarde over de hele plaat is ook zijn stem. Die is sexy, stoned en soulful. Hendrix heeft zoveel charisma. Daar wil je altijd wel naar blijven luisteren. Helemaal als aan het einde van de plaat twee Ultieme Uitsmijters klinken. De eerste is All Along The Watchtower, dat is toch echt de definitieve versie van Bob Dylans song (dat moest de nukkige bard uiteindelijk zelf ook erkennen). Magistraal gezongen, bijna magische gitaar. En daarna volgt de keiharde proto-hardrock van de hit Voodoo Chile (Slight Return). Wat een power! Wat een drive! Dat doet – 52 jaar later – nog steeds elke metalband, elk punkcollectief, alle grunters of grungers verbleken tot doetjes. Hendrix is de real thing. Immer noch. Na deze derde plaat mochten we niet lang meer van hem genieten. Zoals de BBC ergens heel raak zegt: ‘both business and pleasure took their toll’. Het fenomeen schaarde zich als tweede (na Brian Jones) bij de Club van 27. Eeuwig zonde.

–

–

Meer jarige platen?

• Arcade Fire – The Suburbs (2010)
• Angelo Badalementi – Soundtrack From Twin Peaks (1990)
• Bauhaus – The Sky’s Gone Out (1982)
• Beastie Boys – Ill Communication (1994)
• Björk – Debut (1993)
• Kate Bush – Hounds Of Love (1985)
• Sam Cooke – Sam Cooke Live At The Harlem Square Club 1963
• Dexy’s Midnight Runners – Too Rye Ay (1982)
• Einstürzende Neubauten – Halber Mensch (1985)
• Brian Eno – Another Green World (1975)
• Fennesz – Endless Summer (2001)
• Aretha Franklin – Spirit In The Dark (1970)
• Funkadelic – Maggot Brain (1971)
• Future Sound Of London – Lifeforms (1994)
• Goldie – Timeless (1995)
• Jimi Hendrix Experience – Electric Ladyland (1968)
• Lauryn Hill – The Miseducation Of Lauryn Hill (1998)
• Joe Jackson – Night And Day (1982)
• Joy Division – Unknown Pleasures (1979)
• Kraftwerk – Autobahn (1974)
• Bob Marley – Exodus (1977)
• Sinéad O’Connor – The Lion And The Cobra (1987)
• Pogues – Rum, Sodomy & The Lash (1985)
• Portishead – Dummy (1994)
• Public Enemy – It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back (1988)
• Scraping Foetus Off The Wheel – Hole (1984)
• Sigur Rós – Agætis Byrjun (1999)
• Stars Of The Lid – The Tired Sounds Of Stars Of The Lid (2001)
• Stromae – Racine Carrée (2013)
• David Sylvian – Brilliant Trees (1984)
• Talking Heads – Remain In Light (1980)
• TV On The Radio – Dear Science (2008)
• Kanye West – Yeezus (2013)
• Robert Wyatt – Rock Bottom (1974)
• Yazoo – Upstairs At Eric’s (1982)