Tagarchief: Poëzie

Kate Tempest – The Book Of Traps And Lessons

Geplaatst op door
Beantwoorden

“I’m listening to every little whisper in the distance singing hymns / And I can feel things changing”

Revolutie van liefde
Dat dus. Op het eerste gehoor is de derde plaat van de Britse dichteres Kate Tempest (Kate Esther Calvert, geboren 22 december 1985 in Westminster Londen) opgetrokken uit doemdenkerij en zwartgalligheid. In ieder geval het eerste deel, dat je zou kunnen aanduiden met ‘the book of traps’. Maar tijdens het tweede deel (‘the book of lessons’) wordt het steeds meer duidelijk: het gaat bij Kate Tempest juist om hoop en verbondenheid. Dat voel je ook als je de dichteres ziet optreden. Je verlaat de zaal, of het festival, gloedvol en ontroerd. Helemaal opgeladen en met de onstuitbare aandrang om een revolutie te beginnen, een revolutie van liefde.

Woede over het shitsysteem
Maar eerst die ‘traps’. Tempest foetert tegen Brexit. (“It’s coming to pass, my countries coming apart / The whole thing’s becoming such a bumbling farce / Was that a pivotal historical moment / we just went stumbling past?”) Ze ageert tegen alcohol, vadsigheid en luiigheid. (“Instead, we are online venting our outrage / Teaching the future that life is performance and vanity / Post a quick death threat / Drunk every evening / Sick from the radiated meat / Sucking on pork ribs and summoning pornography / So that we can cum when we fuck!”) Tegen racisme, reaguurders op internet. Tegen consumentisme. (“I’m the child of the gimme-more nation / When they want something / They launch an occupation / They plunder and they pillage / They call it liberation.”) Tegen isolement, emotionele leegte en gebrek aan empathie. De boodschap komt hard binnen. “Er is een reden waarom ik Tempest heet als artiest”, zegt ze zelf. “Als een wervelwind probeer ik door de zaal te gaan. Door je hoofd. Mijn woorden zijn windvlagen, die soms als scheermesjes kunnen aanvoelen. Maar ik dwing je om iets te voelen. Woede over het shitsysteem. Woede en verdriet over de wanorde en de onrechtvaardigheid.”

Intiem en urgent
Vanaf halverwege de plaat starten de ‘lessons’ en wordt de muziek steeds gevoeliger. Muziek die overigens heel spaarzaam is. De plaat is geproduceerd door Rick Rubin (de baas van DefJam-records en de grote man achter de Beastie Boys, Run DMC, Public Enemy en LL Cool J, maar ook de man die Johnny Cash zijn intense laatste platen liet maken). Rubin koos voor beatloos en heel weinig instrumenten – soms zelfs geen, All Humans Too Late is alleen Kate’s stem. Terecht, want zo komen de gedichten van Tempest het best tot hun recht. Intiem en urgent. Nummers als Hold Your Own en Holy Elixer zijn daarom prachtig.

Less greed, more respect
De plaat sluit af met het prijsgedicht People’s Faces.

“And I can feel things changing / Even when I’m weak and I’m breakin’ / I stand weeping at the train station / ‘Cause I can see your faces / There is so much peace to be found in people’s faces / I love people’s faces.”

En iets verderop maakt ze een statement dat niets aan duidelijk te wensen overlaat:
“More empathy, less greed, more respect / All I’ve got to say has already been said / I mean, you heard it from yourself / When you were lying in your bed and couldn’t sleep / Thinking: Couldn’t we be doing this differently? I’m listening to every little whisper in the distance singing hymns / And I can feel things changing”

Pfff. Iedere keer als ik People’s Faces hoor of zie, ontroert het me weer. En ik ben niet de enige. Kate Tempest krijgt er zalen en festivals mee plat. Ik bedoel: als je half Glastonbury aan het huilen krijgt met alleen woorden, dan ben je een hele hele grote!

–

–

Alle beste albums van 2019:

Jacaszek – Kwiaty

Geplaatst op door
Beantwoorden

Restopnamen van een onbekende Poolse componist en een anthologie van Engelse metafysische laat-renaissancepoëzie. Heel veel saaier zal het wel niet worden, denk je dan. Toch vormen die twee elementen de basis van een album vol desolate, melancholische, subtiele schoonheid: Kwiaty van Jacaszek.

Onbekend? Hier in Nederland misschien wel. Niet te vinden in onze krantenarchieven of te googlen in het Nederlands… Maar componist Michal Jacaszek brengt al meer dan tien jaar platen uit die balanceren op de grens van elektronisch experimenteel en modern klassiek. (Een van de hoogtepunten is het album Treny uit 2008.) Soms is hij van het grote gebaar, soms is hij suikerzoet – vaak gebruikt hij field recordings. En zijn melodieën zijn altijd dramatisch, emotioneel. Alleen op Kwiaty – Pools voor ‘bloemen’ – werkt hij net iets anders. Met zangeressen. Op het eerste gehoor lijkt het allemaal ietsje koud. En dat is vreemd.

Lees-zingen
De bloemeninspiratie komt nu van de dichter Robert Herrick, uit de anthologie van 17e eeuwse Engelse poëzie. ‘Simpele, pure, prachtige gedichten’, vindt Michal Jacaszek, ‘over dood, pijn, verlangen, eenzaamheid, maar ze bieden hoop, troost en vrede’. En ze klinken al als songs als je ze hardop voorleest. Dus dat is wat Jacaszek liet doen. Hij vroeg zangeressen Hania Malarowska, Joasia Sobowiec-Jamiol en Natalia Grzebala om ze te lees-zingen en bewerkte eigen niet-uitgebrachte opnamen als begeleiding.

Vrieskou weg
Het resultaat is betoverend en delicaat. De zangeressen klinken wel wat lijzig en ijzig, en tussen fragmentarische samples door, maar dat past prima bij de desolate sfeer van de plaat en de gedichten. Ze liggen ook wat achter in de mix. Zo blijft de nadruk op de spannende electro-akoestische klanken van Jacaszek zelf. In de muziek gebeurt heel veel wat je op het eerste gehoor niet hoort. Geef de plaat een paar draaibeurten en het laagje vrieskou die je er eerst in hoorde – en die eigenlijk zo niet des Jacaszeks is – smelt weg.

Arcadisch
Wat je daar voor terug krijgt? Vooral nostalgie. Kwiaty klinkt alsof je door een antiekwinkeltje dwaalt, vol verweerde boeken (anthologieën), oud speelgoed, sepia foto’s. En onder het stof vindt je oude schilderijen met titels als Daffodils, To Violets, Gardens, White Island en To Blossoms. Dat zijn de arcadische bloemen en landschappen waar Herrick over schreef en die Jacaszek verwerkt tot iets ongrijpbaars en veelzijdigs. Iets wat geen moment saai is.



–

Alle beste albums van 2017: