Alessandro Cortini – VOLUME MASSIMO

Toetsenist Alessandro Cortini is los-vast lid van Nine Inch Nails, maar inmiddels maakt hij meer naam met zijn indrukwekkende soloprojecten. In 2019 bracht hij het album VOLUME MASSIMO (ja, alle titels moeten in caps lock…) uit, dat slechts is opgetrokken uit ruis, de Buchla-synthesizer en gitaareffecten zonder al teveel digitaal gesleutel.

Het is niet de eerste keer dat Alessandro Cortini mijn jaarlijkse eindlijst haalt. Dat deed hij eerder in 2017 met het fijnzinnige album Avanti vol romantische jeugdherinneringen. Anno 2019 klinkt Cortini minder comfortabel en meer spookachtig. De veiligheid van de jeugd lijkt te hebben plaatsgemaakt voor angstiger of onrustiger dromen. Daarmee komt hij soms in de buurt van John Carpenter, de roemruchte componist en regisseur van horrorfilms uit de jaren tachtig. Dat is misschien nog het best te horen op BATTICUORE. Maar ook synthesizerpioniers als Giorgio Moroder en Jean-Michel Jarre zijn niet weg te denken uit het universum dat Cortini neerzet op VOLUME MASSIMO.

Op Avanti mixte Cortini de synth- en ruisklanken met audiofragmenten van gesprekjes en dat herhaalt hij hier op twee tracks: AMORE AMARO en AMARO AMORE (je ziet: die horen bij elkaar). Op veel andere tracks experimenteert de van huis uit gitarist met effectapparatuur over een elektronische basis. Soms klinkt dat hard als een zaag, zoals in SABBIA. En op LET GO heeft die gitaar een psychedelische twang die ineens uit de oceaan van synths komt bovendrijven. MOMENTI is juist opgetrokken uit pulsen van ruis, waaruit langzaam een vage melodie ontstaat. Breekbaar. Mistig. Maar vlak voor het einde van het nummer valt de langzaam opgebouwde spanning weg en begint Cortini op een kapotte speelgoedgitaar (?) te pielen. Ontregelend. Ook LA STORIA is desoriënterend. Synthesizerstoten en stukken ruis lijken alle kanten op te gaan en allerlei ritmes af te wisselen. Het enige dat zeker is, is dat het eindigt in een soort modder of oersoep van white noise. De plaat sluit af met de meest rusteloze droom van allemaal, dat toepasselijk DORMI heet. Dit komt zelfs een beetje in de buurt van de verwarde en verwarrende klanken die The Caretaker maakt om het voortgaande proces van dementie in muziek vast te leggen. Verontrustend. En zo kent VOLUME MASSIMO een behoorlijk eng einde. Je zou gewoon weer terug willen vluchten naar datt zorgeloze bestaan van je vroege jeugd. Tijd om snel weer Avanti op te zetten…

Alle beste albums van 2019:

De beste albums van 2018

Klik op de links voor een uitgebreide recensie:

  1. Low – Double Negative
  2. Young Fathers – Cocoa Sugar
  3. Wende – Mens
  4. Tirzah – Devotion
  5. broeder Dieleman – komma
  6. Young Echo – Young Echo
  7. Sophie – Oil Of Every Pearl’s Un-Insides
  8. Biosphere – The Hilvarenbeek Recordings
  9. The Caretaker – Everywhere At The End Of Time, Stage 4/5
  10. Angelique Kidjo – Remain In Light
  11. Ezra Furman – Transangelic Exodus
  12. Suuns – Felt
  13. Simian Mobile Disco – Murmurations
  14. Hookworms – Microshift
  15. Ben Khan – Ben Khan
  16. Julia Holter – Aviary
  17. Giulio Aldinucci – Disappearing In A Mirror
  18. Yves Tumor – Safe In The Hands Of Love

Luister hier de hele lijst:

Als je er ‘maar’ 18 kiest, vallen er ook albums buiten de boot. ‘Bubbling under’ in 2018 waren:

Efrim Manuel – Pissing Stars, Mark Pritchard – The Four Worlds, Chris Carter – Chemistry Lessons volume 1, Oneothrix Point Never – Age Of, serpentwithfeet – soil, Let’s Eat Grandma – I’m All Ears, Pariah – Here From Where We Are, Philipp Bückle – Paintings, Jon Hassell – Listening To Pictures (Pentimento Volume 1) en Superorganism – Superorganism.

Zalig uiteinde en alle goeds voor 2019!

The Caretaker – Everywhere At The End Of Time

The Caretaker brengt vanaf 2016 zes platen uit die het steeds verder gaande verval van geheugen en cognitieve vermogens in klank vertalen. Of beter gezegd: je kruipt letterlijk in het hoofd van een dementerende. Everywhere At The End Of Time heet de serie. In het voorjaar van 2018 kwam Stage 4 uit, in het najaar was er Stage 5. Het zijn twee delen in de dementiefase die ‘post awareness’ wordt genoemd. Die wordt getekend door verwarring en horror, héél soms afgewisseld met vlagen van berusting, verstilling of pure schoonheid. Het klinkt hartverscheurend.

The Caretaker is het alias van de Britse producer Leyland Kirby. Hij noemde zichzelf naar de functie die Jack Nicholson had in het verlaten hotel in de film The Shining van Stanley Kubrick. Onder die naam maakte hij in 2011 een briljante plaat over de werking van het geheugen: An Empty Bliss Beyond The World. Maar dit project gaat nog veel verder. Kirby heeft het proces van dementie van dichtbij meegemaakt bij een dierbare van hem. Deze albums maken het verval van het geheugen hoorbaar, zelfs voelbaar.

Ballroom
De eerste drie platen, Everywhere At The End Of Time, Stage 1, Stage 2 en Stage 3, grijpen nog een beetje terug op An Empty Bliss. Het zijn ellenlang herhalende samples van 78-toerenplaten met ballroommuziek, die telkens langzaam vervagen tot ruis. Best spooky, maar op z’n hoogst licht verontrustend. Wat er van die oude blazerscombo’s aan klank overblijft, biedt in ieder geval nog enig houvast, nog enige awareness.

Skullscraper
Die is helemaal verdwenen op de platen die dit jaar uitkwamen. Allebei bestaan ze uit vier lange stukken, vol van allerlei onprettige, soms enge geluiden die als geesten door je hoofd rondvliegen. Er zit geen logische opbouw in. Het gaat maar door. Alleen het stuk Temporary Bliss State biedt enige verlichting, mysterieuze schoonheid ook, maar het blijft verwarrende muziek. Zelf kan The Caretaker het misschien het best omschrijven: “It feels as though our skull is being scraped out, uncovering hellish layers of accreted sensation and mulched imagery, occassionally recognising calmer patterns, only fort hem to fray into the ether before it’s possible to parse and dwell on them.” Het is niet fijn om dit urenlang te moeten aanhoren. Het is een beetje als het einde van The Shining, als de geesten en demonen het overnemen. Het is moeilijk om te kijken, maar ook moeilijk om weg te kijken.

Hersenen sterven
Waarschijnlijk overbodig om te vertellen dat Stage 5 een nog grotere, abstractere chaos is dan Stage 4. Nog mistiger, nog onrustiger, onregelmatiger. Ondraaglijk bijna – er zijn meer momenten van rust, maar ze duren korter. Er klinken stemmen door de geluiden heen, en dat maakt het supereng. En waar je ook kippenvel van krijgt: iets van die eerdere platen/stages klinkt weer door. Er is weer ballroommuziek, soms, maar heel langzaam uitgesponnen en ver op de achtergrond. In vlagen. Alsof er nog even iets opborrelt voor de hersenen verder sterven.
Everywhere At The End Of Time doet wel wat met je empathisch vermogen. Inderdaad: wat een hel moet het zijn in die demente hoofden.

Brexit
Het project Everywhere At The End Of Time begon in 2016 en loopt tot het voorjaar van 2019. Eh… Dat is precies dezelfde tijdlijn als Brexit! Leyland Kirby ziet dan ook parallellen in het individuele verval en het verval van het Verenigd Koninkrijk. In het persbericht bij het verschijnen van Stage 5 schrijft hij: “It should be no stratch of the imagination to read into their parallel progression from nostalgia and historic/collective amnesia, to progressive dementia and complete obliteration of (the) sense(s).”

Ik ben benieuwd hoe Stage 6 gaat klinken.

Alle beste albums van 2018: