Lil Peep

Het is cynisch om te zeggen, maar er moest eerst een dode vallen voordat ik de lol weer terug kreeg in hiphop en rap. Die dode was Lil Peep. Hij was de origineelste binnen een levendige stroming met de naam ‘Soundcloudrap’. Rap met de energie van punk!

Helaas gebeurt het zo vaak in de rap- of hiphopscene dat de grootste talenten het loodje moeten leggen. Letterlijk. Ik betreur nog steeds het overlijden van dj Scott La Rock van Boogie Down Productions (in 1987 al) en natuurlijk van Tupac Shakur (in 1996) en Notorious B.I.G. (1997). Die mannen waren allemaal zo jong nog, aan het begin van hun carrière. Dat geldt minder voor Jam Master Jay van Run DMC – die overleed in 2002 – maar hij ging ook veel te vroeg.

Jong gestorven

Lil Pump

Alle vier genoemde hiphop-idolen zijn neergeschoten. Net als Big L. in 1999. Dan had je nog Ol’ Dirty Bastard van Wu-Tang Clan (overdosis in 2002), Eazy E van NWA (in 1995 als gevolg van aids), MCA van de Beastie Boys (kanker in 2012) en Guru van Gang Starr (ook kanker, in 2010). Lil Peep bracht zichzelf vorig jaar om het leven. Hij overleed aan een overdosis, mogelijk door zelfmoord mogelijk per ongeluk. In eerste instantie deed het bericht van zijn overlijden me niet zoveel. Goed, ik vond het treurig dat hij zo jong gestorven is. Gustav Ahr, alias Lil Peep, is maar 21 geworden. Maar ik was onbewust van wat hij maakte. Zoals gezegd: ik had geen lol meer in hiphop en volgde het al jaren niet meer.

Dansende beren

Want wat was/is het probleem met rap en hiphop? Het is te onecht, niet meer van de straat maar steeds meer opgepoetst. Te commercieel, in handen van figuren als Jay-Z en Kanye West is hiphop alleen nog maar een geldmachine. Maar dat is het ook voor iedereen die opereert in vage subgenres als gangsta, horrorcore, grime of Miami bass. Trucjes doen ze, als dansende beren op de kermis. Het is gewoon niet meer ‘streetwise’, niet in de USA, maar ook niet in Nederland. Jonge rappers als Boef, maar ook alle acts van Topnotch rappen alleen maar over geld verdienen. (WTF! Lil Kleine rapt zelfs over hypotheekgesprekken.) Het laagje engagement – dat je soms bij iemand als Ali B. ziet – is flinterdun. Alleen outsiders als Typhoon kunnen nog wat boeien.

Lo-fi en loos gaan

Maar het underground-gevoel dat me in 1986 bekroop (opa vertelt!) toen ik voor het eerst Schoolly D en dj Code Money hoorde, dat gevoel was al jaren verdwenen. Totdat Rufus Kain, correspondent bij De Correspondent, mij in 2018 op het spoor bracht van Soundcloudrap!

Soundcloudrap wordt zo genoemd omdat de artiesten hun muziek niet traditioneel uitbrengen via muziekuitgeverijen, maar gewoon op online muziekdienst Soundcloud knallen. En zodoende blijft het ook buiten het zicht van de media. Het zijn vooral tieners, begin twintigers, uit Florida, Los Angeles en New York, zonder geld voor fancy apparatuur. Die klooien met hun MacBooks aan hun tracks op hun zoldertjes of in bed – lekker lo-fi – en komen daarna naar buiten om met z’n allen volledig loos te gaan. Een beetje té loos soms. Optredens lopen dan uit op vechtpartijen. Niet voor niks wordt de muziek ook wel grungerap genoemd en wordt er gesproken over ‘het punkmoment’ in de rap. De tracks klinken soms van geen kanten, zo gruizig en dof. Who cares about mastering and mixing? Het is allemaal zo rauw, zo energiek – en tegelijkertijd soms ook gekweld. Er is pijn en depressie, niet voor niks is het gros van de rappers verslaafd aan pijnstillers als Xanax (eentje werkt zelfs onder de naam Lil Xan) en Fentanyl (die werd Lil Peep fataal). Een prettige bijkomstigheid is dat deze jongens helemaal niks hebben met die phoney gangsta-mentaliteit die de hiphop al decennia verziekt. Hun mode is tattoos in het gezicht, grungy houthakkershemden of Nirvana-shirts en korte dreadlocks geverfd in roze en rood.

Voorbij #metoo

Een van de origineelste muzikanten/rappers binnen de Soundcloudrap is XXXTentacion. Hij is ook degene die als eerste doorbrak, Look At Me! werd in oktober nummer 34 in de Billboard Hot 100. Maar ik ga die man hier niet al teveel aanprijzen. Toen het nummer een hit werd, zat hij zelf achter tralies. Hij is al meermalen veroordeeld voor bedreiging, zware mishandeling en huiselijk geweld – zelfs tegen zijn zwangere vriendin. Dit is ver voorbij Weinstein, #metoo of de kechs van Boef. Het is dan ook moeilijk om XXXTentacion teksten als ‘I slap you, bitch’, ‘oh my god, I fuck you bitch’ of ‘I kill you bitch’ te horen declameren. Net zo moeilijk als om uit zijn mond, slechts begeleid door akoestische gitaar, een zielig nummer als Depression & Obsession te moeten aanhoren…

Gruizig en noisy

Dus stappen we snel over naar een van de grondleggers van het genre: SpaceGhostPurrp. Die maakt een soort van psychedelisch overstuurde hiphop, lekker gruizig en noisy. Dan zijn opvolgers. Playboi Carti is vooral grappig. Lil Pump is ook een Billboard-hit. Hij is een beetje stompzinnig (critici zeggen dat zijn woordenschat op zijn vorig jaar verschenen plaat niet verder telt dan 500 – bijzonder laag voor een rapper), maar zijn plaat klinkt wel lekker. En ook Wifisfuneral, $uicideBoy$, Ski Mask The Slump God en SmokePurrp zijn goed bezig, vaak onder de bezielende leiding van producer Ronny J maar nog vaker gewoon zelf thuis. En wat zo leuk is: de frisse tracks duren altijd maar een minuut of twee à drie.

Lil Peep

Emo en punk

En dan was er Lil Peep… Hij was een mooi-boy ook, deed modeshows voor Italiaanse merken met z’n getatoeëerde toet. Tegelijkertijd werd Peep met recht de Kurt Cobain van de Soundcloudrap genoemd. En dat was nog voor zijn dood. Want Lil Peep wist niet alleen qua attitude maar ook muzikaal een brug te slaan tussen hiphop enerzijds en emo en punk anderzijds. Acts als Blink 182 en Fall Out Boy waren grote invloeden en dat is goed te horen. Melancholisch, soft soms zelfs, en vol ennui en pijn. Heel doorleefd met zijn 21 jaar. Wat hij deed hield ook het midden tussen rappen en zingen. Lil Peep stond op het punt van zijn grote doorbraak, zeker nog groter dan die van XXXTentacion. Peep’s album Come Over When You’re Sober pt. 1 verscheen in augustus van vorig jaar. Zijn geluid was zo origineel, zijn teksten zo eerlijk en zijn charisma zo groot – dat moest wel tot groots iets leiden. Maar zijn Instagram-volgers zagen het al aankomen: zoveel paddenstoelen, hasjpasta en pijnstillers kwamen voorbij in de uren voor zijn dood op 15 november 2017…

Keith Ape en Ski Mask The Slump God

Dubbelzinnig

Het zijn dubbelzinnige verhalen, hierboven, over de nieuwste hiphop-trend. Dubbelzinnig als het leven zelf. Dat maakt duidelijk dat het in hiphop eindelijk weer ergens om gaat, behalve dan alleen om geld. De grote vraag is alleen hoe lang dit gaat duren. Soundcloud is een sympathieke muziekdienst, maar schijnbaar met een verkeerd verdienmodel. Het staat op de rand van faillissement. En wat gaat er dan gebeuren met de jonge Soundcloudrappers? Dit punkmoment, daar is geen grootverdiener in geïnteresseerd. Zullen dan alleen de Jay Z’s, Kanye’s of Boefjes overleven?

Voorlopig geniet ik eindelijk weer van een hiphop-heropleving. En dank ik Lil Peep. Kijk dan toch: