Nicolas Jaar – Piedras 1 &2

Geplaatst op door

Volgens mij heeft Nicolas Jaar nog nooit zo’n bizar project gedaan. Het leidde wel tot twee topalbums: zeg maar gerust dat Piedras 1 & 2 zijn magnum opus is geworden!

Het begon allemaal met een nummer dat de Chileens-Amerikaanse producer en artiest annex techno-grootheid Nicolas Jaar schreef voor een concert in het Museum Of Memory & Human Rights in Santiago, ter herdenking van de slachtoffers van de militaire dictatuur van Generaal Pinochet in de jaren zeventig. Het werd het nummer Piedras. Dat liet hem niet meer los en hij verzon er een verhaal omheen met meerdere lagen (ik kom hier nog op terug). Uiteindelijk groeide het uit tot de experimentele radioshow Archivos De Radio Piedras: vijf uur tekst en muziek die Nicolas Jaar verspreidde via social media als Telegram. Het staat ook integraal op Bandcamp (de opbrengsten gaan naar zowel de Mapuche-Indianen als naar Palestijnen in Gaza).


Spookachtige waas

De beste tracks werden gedestilleerd en bewerkt tot deze twee cd’s. Eigenlijk belichten ze allebei een kant van Nicolas Jaar’s veelzijdige werk. Piedras 1 richt zich meer op songs: lome Latijns-Amerikaanse pop en elektronica met Spaanstalige teksten. Piedras 2 bestaat uit avantgarde ambient dingen en heel experimentele clubtracks (SSS1 tot en met SSS3). Een nummer als Radio Chomio is opgenomen met de Mapuche-artiest Eli Wewentxu. Jaar is geluidskunstenaar pur sang, dus alles klinkt fijnzinnig en loepzuiver. Maar er hangt ook een spookachtige waas over beide platen. Altijd is er een bizarre twist. Je hoort de meest gekke geluiden. Vervormde stemmen. Soms klinken de beats en geluiden alsof ze vanuit de kamer naast je komen, en tijdens een climax in een nummer breken ze door en komen helemaal binnen. Phew, maar allemaal erg lekker.

Airwaves

Dan het verhaal. Het is niet echt een lineaire vertelling, maar opgetrokken uit mysterieuze fragmenten. Archivos De Radio Piedras is een radioshow van een fictieve groep anarchisten: Los Ochos. Zij hebben de onderzeese internetkabels weten door te knippen, zodat de enige vorm van communicatie nog via de airwaves is. Het radioprogramma gaat over Los Ochos-kunstenaar Salinas Hasbún (die naam ontleende Nicolas Jaar overigens van zijn twee oma’s: Graciela Salinas en Miriam Hasbún). De kunstenaar verdween op mysterieuze wijze en liet een spoor van composities achter, die de Ochos spelen als ze de zaak proberen te ontrafelen.

Digitale bacterie

Tegelijkertijd speelt er een verhaal over een jongetje dat is verdwenen toen het door een tunnel vluchtte voor een brand. Hij graaft een put onder het dorp en komt uit in een grot, waar hij in de duisternis overleeft door de mineralen van stalactieten op te likken. (Eigenlijk wordt het nooit duidelijk of de jongen nou dood is of levend.) Op het einde vindt een van de Ochos de kunstenaar Salinas Hasbún terug, precies op de plek waar de jongen in het donker verbleef. Het is trouwens de prehistorische Chileense grot waar ooit de oudste bacterie ter wereld is ontdekt. Volgt u het nog? Geeft niet, want kort daarna teistert een digitale bacterie de wereld en wordt de radioshow gestopt in een digital blackout.

Magdalena

Nicolas Jaar ziet het verhaal vooral als een metafoor voor bijvoorbeeld het verdwijnen van personen onder Pinochet, maar ook voor het verdwijnen van plaatsen en gebieden tijdens de genocide in Palestina. In het nummer Rio De Las Tumblas (rivier van grafstenen) heeft Hasbún het over de Magdalena-rivier in Zuid-Amerika. Hij trekt paralellen tussen de kolonisatie van zijn vaderland en die in Palestina. Magdalena wordt dan Magdala, een oud-Joods stadje dat geheel vernietigd is. De nieuwe Arabische stad al-Majdal wordt ook weer met de grond gelijk gemaakt en vervangen door de Israëlische kolonie Migdal. Salinas Hasbún vraagt zich af: als je een stad of een plaats een andere naam geeft, verandert die dan in iets anders? De kracht van taal is een brute kracht. Het kan een instrument zijn van de bezetter of van het verzet. In het nummer Aqui stelt hij: “Si está escrito en los muros, no está escrito en papel.” (“Als het op de muren geschreven staat, staat het niet op papier.”) Alle karakters in de ingewikkelde radioshow vechten tegen systemen die hen eigenlijk uit wil gummen. Zodat uiteindelijk ook de waarheid verdwijnt.

Dit is geen vrolijk verhaal (al eindigt deel 1 met een Song Of Hope), maar wel indrukwekkend. Nicolas Jaar weet er een fascinerend geluidskunstwerk van te brouwen dat op twee cd’s misschien nog wel meer tot zijn recht komt dan in vijf uur radio.

–

–

–

Alle beste albums van 2024:

Laat een reactie achter